منابع آزمون ورودی کارشناسی ارشد در رشته حقوق خصوصی

منابع آزمون ورودی کارشناسی ارشد در رشته حقوق خصوصی

سؤالات آزمون ورودی کارشناسی ارشد از بانک سوالات سازمان سنجش تهیه می شود. لذا نمی توان چند کتاب را به عنوان منابع انحصاری آزمون ورودی کارشناسی ارشد ذکر کرد و ادعا کرد تمام سوالات صرفاً از همین کتب خواهد بود. بنابرین منابع معرفی شده زیر صرفاْ جنبه پیشنهادی دارد. البته در سنوات گذشته نیز غالب سوالات از همین منابع بوده است.

الف) حقوق مدنی

1- قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی- دکتر کاتوزیان- نشر میزان

2- حقوق اموال و اشخاص- دکتر صفایی- نشر میزان

3- قواعد عمومی قراردادها- دکتر صفایی- نشر میزان (با توجه به اینکه معمولاً پنجاه درصد سوالات حقوق مدنی، از مدنی 3 است، لذا خواندن این کتاب بسیار ضروری است)

4- مسئولیت مدنی- دکتر صفایی- انتشارات سمت

5- مختصر حقوق خانواده- دکتر صفایی

6- عقود معین 2 جلدی- دکتر کاتوزیان

7- شفعه وصیت ارث - دکتر کاتوزیان

* متن مواد قانون مدنی دراولویت است.

 

ب) حقوق تجارت

دوره حقوق تجارت- دکتر اسکینی- انتشارات سمت

* متن مواد قانون تجارت دراولویت است.

 

ج) آیین دادرسی مدنی

1- آیین دادرسی مدنی- دکتر کریمی- انتشارات مجد

2- آیین دادرسی مدنی- دکتر شمس- انتشارات دراگ

* متن مواد قانون آیین دادرسی مدنی و قانون اجرای احکام مدنی دراولویت قرار دارد.

 

د)متون فقه

مباحث حقوقی از کتاب "تحریرالروضة فی شرح اللمعه" (انتشارات سمت) و ترجمه این کتاب توسط آقای سید مهدی دادمرزی تحت عنوان " فقه استدلالی" (انتشارات طه)

 

ه)متون حقوقی

معمولاً پنجاه درصد سوالات مربوط به زبان عمومی و پنجاه درصد سوالات مربوط به زبان تخصصی است.

برای زبان تخصصی مطالعه دو کتاب از کتب زیر پیشنهاد می شود:

1-    Legal Systems, Blair J. Kolasa, Prentice-Hall Publication, 1978

2-  متون حقوقی- دکترعبدالحسین شیروی، دوجلد- انتشارات سمت

3- Law Text

 4-  Law Made Simple

منابع حقوق مالکيت فکری

برخی از منابع حقوق مالکيت فکری

 آیتی، حمید، حقوق آفرینش‌های فکری با تأکید بر حقوق آفرینش‌های ادبی و فرهنگی، چاپ اول، تهران: حقوقدان، 1375.

اسلامی.شیرزاد،  مجموعه قوانین مالکیت­های فکری،  مجد، 1388

اعظم احمدبیگی، علی. «ارزیابی پیامدهای الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت در حوزه کپی رایت»،  مجموعة مقالات همایش بررسی جنبه‌های حقوقی سازمان جهانی تجارت، 15 مرداد 1375، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، 1376، صص 85 – 137.

اعظم احمدبیگی، علی. بررسی نظام ملی حق مؤلف در ایران، تهران: انتشارات سروش، 1379.

امامی، اسدالله، حقوق مالکیت معنوی، تهران، میزان، 1386

امانی، تقی، قوانین و مقررات حقوق مالکیت فکری، تهران، بهنامی

انصاری، باقر، حقوق پژوهش، تهران، سمت، 1387

پورنوری، منصور، حقوق مالکیت معنوی در دادگاه، تهران، مهدحقوق

جاکوب، سررابین، مالکیت فکری، حمید هاشم بیگی، تهران، جهاد دانشگاهی، 1386

جمعی از مولفین، حقوق پدید‌آورندگان نرم‌افزار. تهران: شورای عالی انفورماتیک کشور، 1373.

حکمت نیا، محمود، مبانی مالکیت فکری، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387

درینی، فتحی. حقوق مؤلفان، مترجمان، هنرمندان و ناشران در فقه معاصر اسلامی، ترجمه محمودرضا افتخارزاده، نشر هزاران، 1376.

زرکلام، ستار، حقوق مالکیت های ادبی و هنری، تهران، سمت، 1387

الستی، ساناز، حقوق کیفری مالکیت ادبی و هنری، تهران، میزان

شبیری، سیدحسن، مبانی مالکیت فکری، دانشگاه تهران، دانشکدة حقوق وعلوم سیاسی، پایان‌نامة دورة دکترا

شفیعی شکیب، مرتضی، حمایت از حق مولف (مقررات ملی و بین المللی)، تهران، خانه کتاب، 1381

شمس، عبدالحمید، حقوق مالکیت بر علائم تجاری، تهران، سمت، 1382

صادقی، محسن، حمایت از ابداعات دارویی و الحاق  به سازمان تجارت جهانی، تهران، میزان، 1387

صدارت، علی و مهدی نراقی. تحول حقوق مالکیت و مالکیت معنوی، تهران: انتشارات مرکز تحقیقات، 1355.

عبادی، شیرین. حقوق ادبی و هنری، تهران: روشنگران، 1369.

عربیان، جواد، چشم انداز فقهی و حقوقی حقوق مالکیت های فکری، تهران، پژوهشکده امام خمینی(ره)، 1382

فاتح نیا، حمید، مجموعه قوانین مالکیت معنوی، تهران، جنگل

کلود کلمبه، اصول بنيادين حقوق مؤلف حقوق مجاور در جهان، ترجمه عليرضا محمدزاده وادقاني، تهران، ميزان

کین، برایان، جنبه های حقوقی فناوری ژن، رضا نخجوانی و محمدعلی نوری، تهران، گنج دانش، 1384

گرباود، الفبای حقوق و پدیدآورنده (کپی رایت)، ترجمة غلامرضا لایقی، تهران: خانة کتاب، 1379.

لایقی، غلامرضا. کپی‌رایت در کشورهای پیشرفتة صنعتی، تهران: خانة کتاب، 1381.

لایقی، غلامرضا، حق طبع و نشر در کشورهای اسلامی، تهران: خانة کتاب، 1381.

محمدی، پژمان، قراردادهای حقوق مولف در اسلام، تهران، دادگستر، 1386

میرحسینی، سیدحسن، حقوق اختراعات، تهران، میزان، 1387

میرحسینی، سیدحسن، فرهنگ حقوق مالکیت معنوی، تهران، میزان

میرحسینی، سیدحسن، مقدمه ای بر حقوق مالکیت معنوی، تهران، میزان، 1385

نوروزی، علیرضا، حقوق مالکیت فکری، تهران، چاپار، 1381

 

مقالات:

آذری، کیوان. «حقوق معنوی پدید آورندة اثر»، نشریة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه، تهران، شمارة 22، تیرماه 1360، صص 8 -5.

ایروانی، محمدرضا، حق ابتکاردر فقه اسلامی مقارن، نامه مفید، ش4، زمستان 1374

باهری، محمد. «هیئت حقوق مؤلف». مجلة سخن، دورة پنجم، شمارة 6، تیرماه 1333، صفحة 495 و بعد.

جعفرزاده، ميرقاسم، مباني فقهي مشروعيت حقوق فكري ، مجله تخصصي دانشگاه علوم اسلامي رضوي(الهيات و حقوق)،ص 61-96، ش19،فروردين1385

زاهدی، مهدی. «حقوق ثبت علائم تجاری: مطالعه‌ای تطبیقی در حقوق ایران و سازمان تجارت جهانی»، مجلة پژوهش حقوق و سیاست: نشریة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، سال اول و دوم، شمارة 2 و 3، بهار – تابستان 1379 و پاییز – زمستان 1379، صص 55 – 125.

شبيري، سيد حسن، مباني فقهي مالكيت معنوي نرم‏افزار، ره آورد نور، ش23، مهر1382، مؤسسه امام رضا(ع)، ص18-25

صادقی، محسن، حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای در ایران (با تاکید بر قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزار مال رایانه ای مصوب 4دی1379)، فصلنامه دیدگاه های حقوقی، ش26، تابستان 1381

صفایی، سیدحسین، مالکیت ادبی و هنری و بررسی قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، فصلنامه حقوق و علوم سیاسی، ش6، تابستان1350

فرشاد، محسن، «حقوق مؤلف: رادیو و تلویزیون»، نشریة مؤسسة حقوق تطبیقی، شمارة دوم، پاییزو زمستان 1356، صص 70 – 43.

لطفی، تقی، «ریشه‌های تاریخی حقوق تألیفی و حمایت حقوق صنعتی»، مجلة کانون وکلا، سال سی و یکم، شماره‌های 112 و 113، بهار و تابستان 1348، صفحة 103 و بعد و صفحه‌های 112 و 113.

مرادی، نورالله. «حق مؤلف»، نامة انجمن کتابداران ایران، دورة ششم، شمارة 2، 1352، صفحة 89 و بعد.

مصوبه شورای عالی اداری برای تحقق دولت الکترونیک

مصوبه شورای عالی اداری برای تحقق دولت الکترونیک (1381) 

شوراي عالي اداري در نود و سومين جلسه مورخ 1381/4/15 بنا به پيشنهاد سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور در جهت تحقق اهداف قانون برنامه سوم توسعه، بمنظور دستيابي به اطلاعات دقيق و بهنگام در بخشهاي مختلف اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي از طريق اتوماسيون فعاليتها، تسريع در اجراي امور، بهبود ارائه خدمات به مردم با حداكثر نظم و دقت و افزايش كيفيت تصميم گيري در سطوح مختلف و ارائه خدمات غيرحضوري، همچنين كاهش هزينه ها، افزايش كارآيي و اثربخشي در بخشهاي مختلف، ايجاد گردش سريع و صحيح اطلاعات بين دستگاههاي اجرائي و در راستاي تحقق دولت الكترونيكي تصويب نمود:

اتوماسيون فعاليتهاي اختصاصي:
ماده1- بمنظور استقرار سيستمهاي مكانيزه در زمينه فعاليتهاي اختصاصي دستگاههاي اجرائي، سازمان مديريت و برنامهريزي كشور از طريق كميسيون اتوماسيون نظام اداري حداكثر تا پايان مرداد ماده 1381، ده فرايند اختصاصي دستگاههاي اجرائي را از نظر حجم فعاليتها، گستره جغرافيايي، جامعه تحت پوشش، ميزان ارتباط و ارائه خدمات به مردم احصاء نموده و به دستگاههاي اجرائي ذيربط اعلام خواهد نمود تا نسبت به بازبيني، اصلاح، مهندسي مجدد فرآيندها و مكانيزه نمودن مراحل آن ظرف مدتي كه توسط سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور تعيين خواهد شد اقدام نمايند.
در سالهاي بعد نيز حداكثر تا پايان ارديبهشت ماه هر سال ده فرايند اختصاصي دستگاههاي اجرائي احصاء و جهت انجام اقدامات مذكور به دستگاههاي ذيربط ابلاغ خواهد شد.
ماده2- دستگاههاي مذكور مكلفند حداكثر تا پايان سال 1381 نسبت به استقرار شبكه اطلاع رساني و اتصال آن به شبكه جهاني اطلاعرساني (اينترنت) اقدام نمايند و آدرس اينترنتي شبكه را در سربرگ نامه هاي خود درج نمايند.
ماده3- دستگاههاي اجرايي مكلفند جهت تسهيل اطلاع رساني بمردم، نحوه ارائه خدمات خود اعم از مراحل انجام كار، فرمهاي مورد نياز، زمان مراجعه، آدرس ساختمانهاي مورد مراجعه را در شبكه اطلاع رساني خود قرار دهند و حتيالامكان بخشي يا كل انجام خدمات را از طريق شبكه اطلاع رساني ارائه نمايند.
ماده 4- سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور مكلف است نسبت به راهانداز جايگاه اينترنت (Portal) بنام "مردم" بمنظور دستيابي آسان و سريع عموم مردم به اطلاعات و خدمات دستگاههاي اجرايي تا پايان سال 1382 اقدام نمايد.

اتوماسيون فعاليتهاي عمومي:
ماده5- بمنظور ايجاد هماهنگي در استقرار سيستمهاي مكانيزه در زمينه فرآيندهاي عمومي دستگاههاي اجرائي، سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور در زمينه هاي امور پرسنلي، بودجه و عمراني و وزارت امور اقتصادي و دارايي در زمينه هاي امور مالي و پشتيباني مكلفندفرمتها و استانداردها و ويژگيهاي مورد انتظار سيستمهاي مذكور اعم از گزارشهاي خروجي، نحوه ارتباط با ساير سيستمها، نحوه ارائه و تبادل اطلاعات، را تدوين و پس از تصويب كميسيون تخصصي اتوماسيون نظام اداري وابسته به شورايعالي اطلاع رساني حداكثر تا پايان نيمه اول سال 1382 به دستگاههاي اجرايي ابلاغ نمايند.
تبصره 1- دستگاههاي اجرايي مكلفند نسبت به انطباق سيستمهاي در حال اجراي خود با ضوابط مذكور اين ماده حداكثر ظرف 4 ماه از تاريخ ابلاغ ضوابط، اقدامات لازم را بعمل آورند و دستگاههاي اجرائي كه فاقد سيستمهاي كامپيوتري در زمينه هاي ابلاغ شده ميباشند مكلفند حداكثر ظرف يكسال نسبت به مكانيزه نمودن سيستمهاي مذكور براساس ضوابط مورد انتظار اقدام نمايند.
ماده6- سازمان مديريت و برنامهريزي كشور و وزارت امور اقتصادي و دارائي مكلفند حسب مورد نسبت به تهيه و بهنگام رساني نرم‌افزارهاي عمومي يا انتخاب نرم‌افزار بهينه از بين سيستمهاي مورد عمل در دستگاههاي اجرايي اقدام نموده و نرمافزارهاي مذكور را بعنوان نرم‌افزار هماهنگ و استاندارد به دستگاههاي اجرايي پيشنهاد نمايند.
ماده 7- دستگاههاي اجرايي مكلفند حداكثر از ابتداي سال 1382 اطلاعات مورد درخواست سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور و وزارت امور اقتصادي و دارائي را نظير رونوشت احكام كارگزيني موضوع ماده 29 قانون استخدام كشوري، اطلاعات مربوط به بودجه، تخصيص اعتبارات، حسابداري را براساس مقررات مربوط از طريق رسانه‌هاي كامپيوتري اعم از شبكه اطلاعاتي، لوح فشرده يا ديسكت به دستگاههاي مذكور ارسال نمايند.

فراگيرنمودن بهره‌گيري از شماره ملي و كد پستي:
ماده8- در اجراي قانون الزام اختصاص شماره ملي و كد پستي مصوب سال 1376 و مصوبه شماره 115/14 مورخ 7/6/1378 شوراي عالي اداري كليه دستگاههاي اجرايي مكلفند حداكثر تا پايان سال 1381 در كليه بانكهاي اطلاعاتي مكانيزه مربوط به اطلاعات نيروي انساني، شماره ملي و كد پستي افراد را درج نمايند.
تبصره1- استفاده از ساير شماره‌ها به غير از شماره ملي و كدپستي براي شناسائي افراد و مكان آنان در مورد فعاليتهائي نظير پرسنلي، مالياتي، معاملاتي و صدور گواهينامه‌ها، مدارك و اسناد عمومي از نيمه دوم سال 82 مجاز نميباشد.
تبصره2- دستگاههاي اجرائي مكلفند تا پايان برنامه سوم توسعه شماره شناسائي و آدرس مندرج در مدارك و گواهينامه‌هاي صادره قبلي را به شماره ملي و كدپستي تبديل و در مدارك و گواهينامه‌ها درج نموده و به بانك اطلاعاتي انتقال دهند.

سازكارهاي هدايت و هماهنگي در اجراي مصوبه
ماده 9- مجري طرح توسعه و كاربري فنآوري اطلاعات و ارتباطات در هر يك از دستگاههاي اجرايي به اعضاي شوراي تحول اداري (موضوع مصوبه شماره 29/013ط مورخ 30/7/1379 شورايعالي اداري) و حسب مورد به كميسيون تحول اداري (موضوع بخشنامه شماره 4363/11 مورخ 30/6/77 سازمان امور اداري و استخدامي كشور) اضافه ميگردند.
ماده 10- دستگاههاي دولتي در جهت طراحي سيستمها و ايجاد بانكهاي اطلاعاتي و استقرار شبكه در صورت كمبود نيروي انساني مربوط در بخش فناوري اطلاعاتي خود لازم است مرجحاً از امكانات بخش خصوصي استفاده نمايند و به منظور هدايت و مديريت فعاليتهاي كامپيوتري، چنانچه فاقد واحد مسئول فنآوري اطلاعات باشند از طريق تغيير عنوان پستهاي بلاتصدي، واحدي متناسب با حجم فعاليتهاي خود ايجاد نمايند.
سطح سازماني اين واحدها و تعداد پست سازماني براساس حجم وظايف و فعاليتها براساس ضوابط تشكيلاتي وزارتخانه‌ها و سازمانهاي دولتي با هماهنگي سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور تعيين خواهد شد. 
ماده11- به منظور ايجاد هماهنگي در جهت تحقق و پيگيري اجراي اهداف اين تصويبنامه، هر يك از وزارتخانه ها و سازمانهاي مستقل مكلفند ظرف مدت يك ماه از تاريخ اين تصويبنامه نماينده تام الاختيار و صاحبنظر خود را (مجري طرح توسعه و كاربري فنآوري اطلاعات و ارتباطات) به عنوان مسئول هماهنگي اتوماسيون فعاليتهاي وزارتخانه يا سازمان و مؤسسات وابسته به سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور معرفي كنند، سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور با برگزاري جلسات مستمر با نمايندگان مذكور ضمن اعمال هماهنگيهاي لازم اجراي دقيق اين مصوبه را پيگيري مينمايد.
ماده 12- دستگاههاي اجرئي مكلفند برنامه خود را به منظور تحقق موارد ذكر شده در اين تصويب نامه تنظيم و از طريق نمايندة وزارتخانه يا سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور ارسال نمايند.
ماده13- سازمان مديريت و برنامهريزي كشور مكلف است اقدامات انجام شده در دستگاههاي اجرايي در زمينه اجراي اين مصوبه را هر سه ماه يكبار مورد بررسي قرار دهد و نسبت به آن تعداد از دستگاههائي كه تكاليف را بعمل نياورده و يا عمليات آنها با تأخير مواجه ميباشد، موارد را به شورايعالي اداري كشور گزارش تا در جلسهاي با حضور وزير مربوطه مورد بررسي قرار گيرد.
ماده14- كميسيون اتوماسيون نظام اداري بعنوان كميسيون ذيربط شورايعالي اطلاعرساني به منظور ايجاد زمينه تحقق دولت الكترونيكي هدايت و هماهنگي كلان فعاليتهاي اتوماسيون نظام اداري را عهده‌دار خواهد بود. طرحها و پروژههاي مربوط پس از تصويب اين كميسيون با هماهنگي دبير شوراي عالي اطلاع‌رساني از طريق سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور به دستگاههاي اجرايي ابلاغ ميگردد.

آموزش كاركنان دولت در زمينه فنآوري اطلاعات
ماده15-كليه دستگاههاي اجرايي مكلفند براساس برنامه هايي كه توسط سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور در مورد آموزش نيروي انساني دستگاههاي دولتي اعم از كارشناسان، مديران و ساير كاركنان در زمينه بهره‌گيري از فنآوري اطلاعات تدوين و ظرف مدت 6 ماه از تاريخ تصويب اين مصوبه ابلاغ ميگردد، نسبت به برنامهريزي و شركت نيروي انساني خود در دوره‌هاي آموزشي فنآوري اطلاعات (در قالب نظام آموزش كاركنان دولت) تسهيلات لازم را فراهم آورند. بنحوي كه كليه متصديان مربوط، مهارتهاي لازم را در بهره‌گيري از فنآوري اطلاعات جهت ارائه اطلاعات و خدمات به مردم كسب نمايند.
تبصره- سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور مكلف است سازوكارهاي تشويقي را در مورد كاركناني كه دوره‌هاي آموزشي فنآوري اطلاعات را طي نموده و توانايي لازم را جهت استفاده از كامپيوتر در زمينه‌هاي شغلي خود كسب مينمايند برقرار كند. بنحوي كه اينگونه كاركنان از امتيازات لازم برخوردار شوند.

ايجاد امكانات و تسهيلات زيربنايي
ماده 16- وزارت پست و تلگراف و تلفن مكلف است در اجراي ماده 103 قانون برنامه سوم توسعه با اولويت لازم نسبت به تقويت شبكه مخابراتي كشور و ايجاد تسهيلات جهت واگذاري خطوط ارتباطي براي شبكه بين دستگاهي و دسترسي مناسب به شبكة جهاني اطلاع‌رساني (اينترنت) متناسب با اقدامات توسعة سيستمهاي كامپيوتري و طراحي و استقرار شبكه در دستگاههاي دولتي تمهيدات لازم را به عمل آورد.
ماده 17- شركت پست جمهوري اسلامي ايران مكلف است بمنظور اطلاع‌رساني در زمينه نحوه ارائه خدمات دستگاههاي اجرائي بمردم نسبت به اختصاص فضا و تجهيزات مناسب در دفاتر پستي سراسر كشور اقدام نموده و با دريافت تعرفه‌هاي مصوب اطلاعات لازم را از طريق شبكه اطلاعرساني به متقاضيان ارائه نمايد.

فراهم نمودن زيربناي حقوقي
ماده 18- به منظور ايجاد زيربناي حقوقي لازم در زمينه تسهيل تبادل اطلاعات به صورت مكانيزه بين دستگاههاي دولتي و همچنين دستگاههاي دولتي و بخش خصوصي و اطلاع‌رساني و ارائه خدمت به مردم و اصلاح مقررات موجود يا تدوين قوانين و مقررات لازم در جهت تسريع در اتوماسيون فعاليتها، كميسيون تخصصي اتوماسيون نظام اداري با هماهنگي سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور پس از كسب نظرات و پيشنهادات دستگاههاي دولتي ظرف مدت يكسال لوايح و آيين‌نامه‌هاي لازم را تدوين و پس از تأييد كميسيون حقوقي شورايعالي اطلاعرساني به مراجع ذيربط ارسال نمايند.
تبصره دستگاههائي دولتي مكلفند ظرف مدت سه‌ماه از تاريخ تصويب نامه نظرات و پيشنهادات حقوقي خود را به كميسيون مذكور ارسال نمايند.

محل اعتبار اجراي مصوبه
ماده19- هزينه اجراي طرحها و پروژه‌هايي كه به تصويب كميسيون تخصصي اتوماسيون نظام اداري (سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور) ميرسد، علاوه بر اعتبارات پيشبيني شده در بودجه سنواتي دستگاهها، در سال 1381، از محل اعتبارات تبصره 13 قانون بودجه سال 1381، در سالهاي بعد از محل رديف‌هايي كه در بودجه سنواتي پيشبيني ميگردد با تشخيص سازمان مديريت و برنامه‌ريزي كشور قابل تأمين ميباشد.

شمول مصوبه
ماده20- منظور از دستگاه اجرايي در اين مصوبه كليه وزارتخانه‌ها، سازمانها، مؤسسات و شركتهاي دولتي و شركتها و مؤسساتي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر يا تصريح نام است از جمله نيروي انتظامي، شهرداري تهران و ساير شهرداريها، بانكها، شركتهاي بيمه و همچنين مؤسسات و نهادهاي عمومي غير دولتي و نهادهاي انقلاب اسلامي كه از بودجه عمومي دولت استفاده مينمايند، ميباشد.
ماده 21- سازمان مديريت و برنامهريزي كشور ميتواند جهت ايجاد زمينه و بستر مناسب براي تحقق دولت الكترونيك و اجراي با اولويت تكاليف پيشبيني شده در اين مصوبه دو استان داوطلب و پيشرو در زمينه اتوماسيون فعاليتهاي اداري را انتخاب و مورد حمايت ويژه و همه جانبه قرار دهد.
سازمان مذكور موظف است به منظور نظارت بر حس اجراي مصوبه گزارش پيشرفت اجراي مصوبه در دو استان منتخب را به همراه گزارش چگونگي اجراي آن در ساير دستگاههاي مشمول اين مصوبه هر سه ماه يكبار تهيه و به شوراي عالي اداري ارائه نمايد.

ــ  مصوبه مذكور در تاريخ 22/04/1381 (شماره مصوبه  722/13.ط) به امضاي محمد ستاري فر  معاون رئيس جمهور و دبير شورايعالي اداري رسيده وبه كليه دستگاه ها ابلاغ شد

متن کامل قانون مطبوعات

متن کامل قانون مطبوعات

  فصل اول :تعريف مطبوعات

ماده - 1 مطبوعات در اين قانون عبارتند از نشرياتي كه به طور منظم با نام ثابت و تاريخ و شماره رديف در زمينه هاي گوناگون خبري ،انتقادي ،اجتماعي ،سياسي ،اقتصادي ،كشاورزي ،فرهنگي ،ديني، علمي ،فني ،نظامي ،هنري ،ورزشي و نظاير اينها منتشر مي شوند .

تبصره 1- انتشار فوقالعاده اختصاص به نشريهاي دارد كه به طور مرتب انتشار مي يابد.

تبصره 2 - نشريه اي كه بدون اخذ پروانه از هيأت نظارت بر مطبوعات منتشر گردد از شمول قانون مطبوعات خارج بوده و تابع قوانين عمومي است.

تبصره 3 - كليه نشريات الكترونيكي مشمول مواد اين قانون است.


فصل دوم :رسالت مطبوعات

ماده - 2 رسالتي كه مطبوعات در نظام جمهوري اسلامي بر عهده دارند عبارت است از :

الف - روشن ساختن افكار عمومي و بالا بردن سطح معلومات و دانش مردم دريك يا چند زمينه مورد اشاره در ماده 1.

ب - پيشبرد اهدافي كه در قانون اساسي جمهوري اسلامي بيان شده است .

ج - تلاش برأي نفي مرزبندي هاي كاذب و تفرقهانگيز و قرار ندادن اقشار مختلف جامعه در مقابل يكديگر ،مانند دسته بندي مردم بر اساس نژاد ،زبان ،رسوم ،سنن محلي و...

د - مبارزه با مظاهر فرهنگ استعماري( اسراف ،تبذير ،لغو ،تجمل پرستي ،اشاعه فحشا و ..) و ترويج و تبليغ فرهنگ اصيل اسلامي و گسترش فضائل اخلاقي.

ه - حفظ و تحكيم سياست نه شرقي و نه غربي .

تبصره - هر يك از مطبوعات بايد حداقل در تحقق يكي از موارد فوقالذكر سهيم و با موارد ديگر به هيچ وجه در تضاد نبوده و در مسير جمهوري اسلامي باشد .


فصل سوم :حقوق مطبوعات

ماده - 3 مطبوعات حق دارند نظرات ،انتقادات سازنده ،پيشنهادها ،

توضيحات مردم ومسئولين را با رعايت موازين اسلامي و مصالح جامعه درج و به اطلاع عموم برسانند .

تبصره - انتقاد سازنده مشروط به دارا بودن منطق و استدلال و پرهيز از توهين ،تحقير و تخريب مي باشد .

ماده - 4 هيچ مقام دولتي و غير دولتي حق ندارد برأي چاپ مطلب يا مقاله اي در صدد اعمال فشار بر مطبوعات بر آيد و يا به سانسور و كنترل نشريات مبادرت كند .

ماده - 5 كسب و انتشار اخبار داخلي و خارجي كه به منظور افزايش آگاهي عمومي و حفظ مصالح جامعه باشد با

رعايت اين قانون حق قانوني مطبوعات است.

تبصره 1 - متخلف از مواد 4 و 5 به شرط داشتن شاكي به حكم دادگاه به انفصال خدمت از شش ماه تا دو سال و در صورت تكرار به انفصال دائم از خدمات دولتي محكوم خواهد شد.

تبصره 2 - مصوبات شورأي عالي امنيت ملي برأي مطبوعات لازم الاتباع است در صورت تخلف ، دادگاه مي تواند نشريه مختلف را موقتاً تا دو ماه توقيف و پرونده را خارج از نوبت رسيدگي كند.

تبصره 3- مطالب اختصاصي نشريات اگر به نام پديدآوردنده اثر (به نام اصلي يا مستعار) منتشر شود به نام او و در غير اين صورت به نام نشريه ، مشمول قانون حمايت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مي باشد.


فصل چهارم :حدود مطبوعات

ماده - 6 نشريات جز در موارد اخلال به مباني و احكام اسلام و حقوق عمومي، خصوصي كه در اين فصل مشخص مي شوند آزادند .

1-نشر مطالب الحادي و مخالف موازين اسلامي و ترويج مطالبي كه به اساس جمهوري اسلامي لطمه وارد كند .

2-اشاعه فحشا و منكرات و انتشار عكسها و تصاوير و مطالب خلاف عفت عمومي .

3-تبليغ و ترويج اسراف و تبذير .

4-ايجاد اختلاف ما بين اقشار جامعه ،به ويژه از طريق طرح مسائل نژادي و قومي .

5-تحريص و تشويق افراد و گروهها به ارتكاب اعمالي عليه امنيت ،حيثيت و منافع جمهوري اسلامي ايران در داخل يا خارج .

6-فاش نمودن و انتشار اسناد و دستورها و مسائل محرمانه ،اسرار نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ،نقشه و

استحكامات نظامي ،انتشار مذاكرات غير علني مجلس شورأي اسلامي و محاكم غير علني دادگستري و تحقيقات مراجع قضايي بدون مجوز قانوني .

7-اهانت به دين مبين اسلام و مقدسات آن و همچنين اهانت به مقام معظمرهبري و مراجع مسلم تقليد .

8-افترا به مقامات ،نهادها ،ارگانها و هر يك از افراد كشور و توهين به اشخاص حقيقي و حقوقي كه حرمت شرعي دارند ،اگر چه از طريق انتشار عكس يا كاريكاتور باشد .

9-سرقتهاي ادبي و همچنين نقل مطالب از مطبوعات و احزاب و گروههاي منحرف و مخالف اسلام ( داخلي و خارجي) به نحوي كه تبليغ از آنها باشد ( حدود موارد فوق را آيين نامه مشخص مي كند ).

10-استفاده ابزاري از افراد (اعم از زن و مرد) در تصاوير و محتوي تحقير و توهين به جنس زن ، تبليغ تشريفات و تجملات نامشروع و غير قانوني.

تبصره 1- سرقت ادبي عبارت است از نسبت دادن عمدي تمام يا بخش قابل توجهي از آثار و نوشته هاي ديگران به خود يا غير ولو به صورت ترجمه .

تبصره 2 - متخلف از موارد مندرج در اين ماده مستوجب مجازات هاي مقرر در ماده 698 قانون مجازات اسلامي خواهد بود و در صورت اصرار مستوجب تشديد و لغو پروانه مي باشد.

11-پخش شايعات و مطالب خلاف واقع و يا مطالب تحريف ديگران

12-انتشار مطلب عليه قانون اساسي

ماده - 7 موارد ذيل ممنوع است :

موارد زير ممنوع و جرم محسوب مي شود :

الف -چاپ و انتشار نشريهاي كه پروانه برأي آن صادر نشده و يا پروانهآن لغو گرديده است و يا به دستور دادگاه به طور موقت يا دائم تعطيل گرديده است .

ب - انتشار نشريه به گونهاي كه اكثر مطالب آن مغاير باشد با آنچه كه متقاضي به نوع آن متعهد شده است .

ج - انتشار نشريه به نحوي كه با نشريات موجود يا نشرياتي كه به طور موقت يا دائم تعطيل شده اند از نظر نام ،

علامت و شكل اشتباه شود .

د - انتشار نشريه بدون ذكر نام صاحب امتياز و مدير مسئول و نشاني اداره نشريه و چاپخانه آن .

تبصره- مراكز نشر ،چاپ ،توزيع و فروش نشريات ، مجاز به چاپ و انتشار و عرضه مطبوعات و نشرياتي كه از سوي دادگاه صالح يا هيأت نظارت مغاير با اصول مندرج در اينقانون تشخيص داده شود، نمي باشند.

 

فصل پنجم :شرأيط متقاضي و مراحل صدور پروانه

ماده 8 - انتشار نشريه به مسئوليت اشخاص حقيقي يا حقوقي با سرمايه ايراني و اخذ پروانه از وزارت ارشاد اسلامي آزاد است .

استفاده نشريات از كمك خارجي مستقيم يا غير مستقيم ممنوع و جرم محسوب مي شود.

تبصره 2- كمك هاي اشخاص حقيقي يا حقوقي خارجي غير دولتي كه با نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و وزارت امور خارجه دريافت گردد مشمول اين ماده نخواهد بود.

تبصره 3 - واگذاري امتياز نشريه به غير اعم از قطعي ،شرطي، اجاره و امثال آن ممنوع است و جرم محسوب مي شود مگر در صورت درخواست كتبي صاحب امتياز و تصويب هيأت نظارت.

ماده - 9 شخص حقيقي متقاضي صاحب امتياز بايد دارأي شرأيط زير باشد :

- 1تابعيت ايران .

- 2دارا بودن حداقل 25 سال .

- 3عدم حجر ورشكستگي به تقلب و تقصير .

- 4عدم اشتهار به فساد اخلاق و سابقه محكوميت كيفري بر اساس موازين اسلامي كه موجب سلب حقوق اجتماعي باشد .

5-داشتن صلاحيت علمي در حد ليسانس و يا پايان سطح در علوم حوزهاي به تشخيص هيأت نظارت موضوع ماده 10 اين قانون .

6-پايبندي و التزام عملي به قانون اساسي .

ب - اشخاص حقوقي متقاضي امتياز بايد دارأي شرأيط ذيل باشد :

1-مراحل قانوني ثبت شخصيت حقوقي طي شده باشد و در اساسنامه و يا قانون تشكيل خود مجاز به انتشار نشريه

باشد.

2-زمينه فعاليت نشريه مرتبط با زمينه فعاليت شخص حقوقي بوده و محدوده جغرافيايي انتشار آن همان محدوده جغرافيايي شخصيت حقوقي باشد.

تبصره - 1 متقاضي امتياز نشريه موظف است خود يا شخص ديگري را به عنوان مدير مسئول واجد شرأيط ندرج در اين ماده معرفي نمايد .

تبصره - 2 برأي نشريات داخلي يك سازمان ،موسسه و شركت دولتي يا خصوصي كه فقط برأي استفاده كاركنان منتشر و رأيگان در اختيار آنان قرار ميگيرد تنها اجازه وزارت ارشاد اسلامي با رعايت ماده 2 اين قانون كافي است .

تبصره - 3 با يك پروانه نميتوان بيش از يك نشريه منتشر كرد.

تبصره - 4 صاحب امتياز در قبال خط مشي كلي نشريه مسئول است و مسئوليت يكايك مطالبي كه در نشريه به چاپ مي رسد و ديگر امور در رابطه با نشريه بهعهده مدير مسئول خواهد بود .

تبصره - 5 نخست وزيران ،وزيران ،استانداران ،امرأي ارتش و شهرباني ،ژاندارمري روساي سازمانهاي دولتي ،مديران عامل و رؤساي هيأت مديره شركتها و بانكهاي دولتي و كليه شركتها و موسساتي كه شمول حكم در مورد آن مستلزم ذكر نام است ،نمايندگان مجلسين ،سفرا ،فرمانداران ،شهرداران ،رؤساي انجمنهاي شهر و شهرستان تهران و مراكز استانها ،اعضاي ساواك ،روساي دفاتررستاخيز در تهران و مراكز استانها و شهرستانها و وابستگان به رژيم سابق كه در فاصله زماني پانزدهم خرداد 1342 تا 22 بهمن 1357 در مشاغل

مذكور بوده و همچنين كساني كه در اين مدت از طريق مطبوعات ،راديو تلويزيون با سخنراني در اجتماعات خدمتگزار تبليغاتي رژيم گذشته بوده اند ،از انتشارنشريه و هر گونه فعاليت مطبوعاتي محرومند .

تبصره 6- هيأت نظارت موظف است جهت بررسي صلاحيت متقاضي و مدير مسئول از مراجع ذي صلاح (وزارت اطلاعات و دادگستري و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران) استعلام نمايند. مراجع مذكور موظفند حداكثر تا دو ماه نظر خود را همراه مستندات و مدارك معتبر به هيأت نظارت اعلام نمايند. در صورت عدم پاسخ از سوي مراجع مذكور و فقدان دليل ديگر صلاحيت آنان تأييد شده تلقي مي گردد.

تبصره 7- مسئوليت مقالات و مطالبي كه در نشريه منتشر مي شود به عهده مدير مسئول است ولي اين مسئوليت

نافي مسئوليت نويسنده و ساير اشخاصي كه در ارتكاب جرم دخالت داشته باشند نخواهند بود.

تبصره 8- اعضاء و هواداران گروه هاي ضد انقلاب و يا گروههاي غير قانوني و محكومين دادگاههاي انقلاب اسلامي كه به جرم اعمال ضد انقلابي و يا عليه امنيت داخلي و خارجي محكوميت يافته اند و همچنين كساني كه عليه نظام جمهوري اسلامي ايران فعاليت و يا تبليغ مي كنند حق هيچگونه فعاليت مطبوعاتي و قبول سمت در نشريات را ندارند.

ماده - 10 اعضا هيأت نظارت بر مطبوعات كه از افراد مسلمان و صاحب صلاحيت علمي و اخلاقي لازم و مؤمن به انقلاب اسلامي مي باشند ،عبارتند از :

الف - يكي از قضات به انتخاب رئيس قوه قضاييه .

ب - وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي يا نماينده تام الاختيار وي .

ج - يكي از نمايندگان مجلس شورأي اسلامي به انتخاب مجلس .

د - يكي از اساتيد دانشگاه به انتخاب وزير فرهنگ و آموزش عالي .

ه - يكي از مديران مسئول مطبوعات به انتخاب آنان .

و-يكي از اساتيد حوزه علميه به انتخاب شورأي عالي حوزه علميه قم.

ز-يكي از اعضاي شورأي عالي انقلاب فرهنگي به انتخاب آن شورا

تبصره - 2 تصميمات هيأت نظارت قطعي است، اين امر مانع شكايت و اقامه دعواي افرادي ذي نفع در محاكم نخواهد بود.

تبصره -3 دبيرخانه هيأت نظارت با امكانات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي تشكيل مي شود و زير نظر آن هيأت انجام وظيفه مي نمايد.

تبصره 5- وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي رياست هيأت نظارت بر مطبوعات را بر عهده خواهد داشت و پاسخگوي عمليات هيأت مذكور در مجلس و ديگر مراجع ذي صلاح خواهد بود.

ماده - 11 رسيدگي به درخواست صدور پروانه و تشخيص صلاحيت متقاضي و مدير مسئول به عهده هيأت نظارت بر مطبوعات است .

تبصره - در صورتي كه صاحب پروانه يكي از شرأيط مقرر در ماده 9 اين قانون را فاقد شود. به تشخيص هيأت نظارت مقرر در ماده 10 و با رعايت تبصره هاي آن پروانه نشريه لغو مي شود.

ماده - 12 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي موظف است تخلفنشريات را راساً يا با تقاضاي حداقل 2 نفر از اعضاي هيأت نظارت ظرف مدت يك ماه مورد بررسي قرار داده و در صورت لزوم بطور مستقيم و يا از طريق هيأت نظارت ، مراتب را جهت پيگرد قانوني به دادگاه صالح تقديم نمايد.

تبصره - در مورد تخلفات موضوع ماده 6 به جز بند 3 و 4 و بند ب و ح و د و ماده 7 هيأت نظارت مي تواند نشريه را توقيف نمايد و در صورت توقيف موظف است ظرف يك هفته پرونده را جهت رسيدگي به دادگاه ارسال نمايد.

ماده - 13 هيأت نظارت مكلف است ظرف مدت سه ماه از تاريخ دريافت تقاضا جهت امتياز به يك نشريه درباره صلاحيت متقاضي و مدير مسئول با رعايت شرأيط مقرر در اين قانون رسيدگيهاي لازم را انجام داده و مراتب رد يا قبول تقاضا را با ذكر دلائل و شواهد جهت اجرا به وزير ارشاد گزارش نمايد و وزارت ارشاد اسلامي موظف است حداكثر ظرف دو ماه از تاريخ موافقت هيأت نظارت برأي متقاضي پروانه انتشار صادر كند .

ماده - 14 در صورتي كه مدير مسئول شرأيط مندرج در ماده 9 را فاقد گردد ،يا فوت شود و يا استعفا دهد صاحب امتياز موظف است حداكثر ظرف سه ماه شخص ديگري را كه واجد شرأيط باشد به وزارت ارشاد اسلامي معرفي كند ،درغير اين صورت از انتشار نشريه او جلوگيري مي شود ،تا زماني كه صلاحيت مدير به تأييد نرسيده است ،مسئوليت هاي مدير به عهده صاحب امتياز است .

ماده - 15 اعلام نظر هيأت نظارت مبني بر تاييد يا عدم تأييد مدير مسئول جديد ،حداكثر سه ماه از تاريخ معرفي توسط وزارت ارشاد اسلامي خواهد بود .

ماده - 16 صاحب امتياز موظف است ظرف شش ماه پس از صدور پروانه ،نشريه مربوطه را منتشر كند و در غير اين صورت با يك بار اخطار كتبي و دادن فرصت پانزده روز ديگر در صورت عدم عذر موجه اعتبار پروانه از بين مي رود ،عدم انتشار منظم نشريه در يك سال نيز اگر بدون عذر(موجه) به تشخيص هيأت نظارت باشد،موجب لغو پروانه خواهد بود .

تبصره – نشريه اي كه سالانه منتشر مي شود سالنامه از ماده فوق مستثني بوده و در صورت عدم نشر ظرف يك سال بدون عذر موجه پروانه صاحب امتياز لغوخواهد شد .

ماده - 17 پروانه هايي كه بر طبق مقررات سابق برأي نشريات كنوني صادر شده است به اعتبار خود باقي است ،

مشروط بر اين كه ظرف سه ماه از تاريخ اجرا اين قانون ،صاحب امتياز برأي تطبيق وضع خود ،با اين قانون اقدام نمايد .

ماده - 18 در هر شماره بايد نام صاحب امتياز ،مدير مسئول ،نشاني اداره و چاپخانه اي كه نشريه در آن به چاپ

مي رسد و نيز زمينه فعاليت و ترتيب انتشار نوع نشريه ديني ،علمي ،سياسي ،اقتصادي ،ادبي ،هنري و غيره )در صفحه معين و محل ثابت اعلان شود ،چاپخانه ها نيز مكلف به رعايت مفاد اين ماده ميباشند .

ماده - 19 نشريات در چاپ آگهي هاي تجارتي كه مشتمل بر تعريف و تمجيد كالا يا خدماتي كه از طرف يكي از مراكز تحقيقاتي كشور كه بر حسب قوانين رسميت داشته باشند ،تأييد گردد با رعايت ماده 12 آيين نامه تأسيس و نظارت بر نحوه كار و فعاليت كانون هاي آگهي تبليغاتي و بندهاي مربوطه مجاز مي باشند .

تبصره - در مواردي كه طبق اين ماده ،مطبوعات مجاز به درج آگهي هاي مشتمل بر تعريف و تشويق از كالا و خدمات هستند ،متن اين تعريف و تشويق نمي تواند از متن تقديرنامه رسمي مراكز قانوني مذكور در اين ماده فراتر رود .

ماده - 20 هر روزنامه يا مجله بايد دفاتر محاسباتي پلمپ شده بر طبق قانون تهيه و كليه مخارج و درآمد خود را در آن ثبت كند و بيلان سالانه درآمد و مخارج را به وزارت ارشاد اسلامي بفرستد ،وزارت ارشاد اسلامي هر وقتلازم بداند ،دفاتر مالي مؤسسات را بازرسي مي نمايد .

تبصره - كليه مطبوعات مكلفند همه ماهه تيراژ فروش ماهيانه خود را كتبا به وزارت ارشاد اسلامي اطلاع دهند .

ماده - 21 مديران مسئول نشريات موظفند از هر شماره نشريه دو نسخه به هر يك از مراجع زير به طور مرتب و رأيگان ارسال نمايند :

الف - وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي

ب - مجلس شورأي اسلامي

ج - دادگستري مركز استان محل نشر

ماده - 22 ورود مطبوعات به كشور و نيز خروج آن بر اساس موازين شرعي و قانون اساسي و نظام جمهوري اسلامي است .

ضوابط ورود و خروج آن ظرف شش ماه توسط وزارت ارشاد اسلامي تهيه و به تصويب مجلس شورأي اسلامي خواهد رسيد .


فصل ششم :جرأيم

ماده - 23 هر گاه در مطبوعات مطالبي مشتمل بر توهين يا افترا ،يا خلاف واقع و يا انتقاد نسبت به شخص(اعم از

حقيقي يا حقوق ) مشاهده شود ،ذينفع حق دارد پاسخ آن را ظرف يك ماه كتباً برأي همان نشريه بفرستد .و نشريه مزبور موظف است آن گونه توضيحات و پاسخ ها را در يكي از دو شمارهاي كه پس از وصول پاسخ منتشر ميشود ،در همان صفحه و ستون و يا همان حروف كه اصل مطلب منتشر شده است ،مجاني به چاپ برساند ،به شرط آنكه جواب از دو برابر اصل تجاوز نكند و متضمن توهين و افترا به كسي نباشد .

تبصره - 1 اگر نشريه علاوه بر پاسخ مذكور مطالب يا توضيحات مجددي چاپ كند ،حق پاسخگويي مجدد برأي معترض باقي است .درج قسمتي از پاسخ به صورتي كه آنرا ناقص يا نا مفهوم سازد و همچنين افزودن مطالبي به آن در حكم عدم درج است و متن پاسخ بايد در يك شماره درج شود .

تبصره - 2 پاسخ نامزدهاي انتخاباتي در جريان انتخابات بايد در اولين شماره نشريه درج گردد .به شرط آنكه حداقل شش ساعت پيش از زير چاپ رفتن نشريه پاسخ به دفتر نشريه تسليم و رسيد دريافت شده باشد .

تبصره - 3 در صورتي كه نشريه از درج پاسخ امتناع ورزد يا پاسخ را منتشر نسازد ، شاكي مي تواند به دادگستري شكايت كند و رئيس دادگستري در صورت احراز صحت شكايت جهت نشر پاسخ به نشريه اخطار مي کند و هر گاه اين اخطار مؤثر واقع نشود پرونده را پس از دستور توقيف موقت نشريه كه مدت آن حداكثر از ده روز تجاوز نخواهد كرد به دادگاه ارسال مي كند.

تبصره 4- اقدامات موضوع اين ماده و تبصره هاي آن نافي اختيارات شاكي در جهت شكايت به مراجع قضايي نمي باشد.

ماده - 24 اشخاصي كه اسناد و دستورهاي محرمانه نظامي و اسرار ارتش و سپاه و يا نقشه هاي قلاع واستحكامات نظامي را در زمان جنگ يا صلح به وسيله يكي از مطبوعات فاش و منتشر كنند به دادگاه تحويل تا برابر مقررات رسيدگي شود .

ماده - 25 هر كس به وسيله مطبوعات ،مردم را صريحا به ارتكاب جرم يا جنايتي بر ضد امنيت داخلي يا سياست

خارجي كشور كه در قانون مجازات عمومي پيش بيني شده است ،تحريص و تشويق نمايد در صورتي كه اثري بر آن مترتب شود،به مجازات معاونت همان جرم محكوم و در صورتي كه اثري بر آن مترتب نشود ،طبق نظر حاكم شرع بر اساس قانون تعزيرات با وي رفتار خواهد شد .

ماده - 26 هر كس به وسيله مطبوعات به دين مبين اسلام و مقدسات آن اهانت كند ،در صورتي كه به ارتداد منجر شود حكم ارتداد در حق وي صادر و اجرا و اگر به ارتداد نيانجامد طبق نظر حاكم شرع بر اساس قانون تعزيرات با وي رفتار خواهد شد .

ماده - 27 هر گاه در نشريه اي به رهبر يا شورأي رهبري جمهوري اسلامي ايران و يا مراجع مسلم تقليد اهانت شود ،پروانه آن نشريه لغو و مدير مسئول و نويسنده مطلب به محاكم صالحه معرفي و مجازات خواهند شد .

تبصره - رسيدگي به جرائم موضوع مواد ،27 ،26 ،25 ،24 تابع شكايت مدعيخصوصي نيست .

ماده - 28 انتشار عكسها و تصاوير و مطالب خلاف عفت عمومي ممنوع و موجب تعزير شرعي است و اصرار بر آن موجب تشديد تعزير و لغو پروانه خواهد بود .

ماده - 29 انتشار مذاكرات غير علني مجلس شورأي اسلامي و مذاكرات غير علني محاكم دادگستري يا تحقيقات

مراجع اطلاعاتي و قضايي كه طبق قانون افشا آن مجاز نيست ممنوع است و در صورت تخلف طبق نظر حاكم شرع قانون تعزيرات با وي رفتار خواهد شد .

ماده - 30 انتشار هر نوع مطلب مشتمل بر تهمت يا افترا يا فحش و الفاظ ركيك يا نسبتهاي توهين آميز و نظاير آن

نسبت به اشخاص ممنوع است .مدير مسئول جهت مجازات به محاكم قضايي معرفي ميگردد ،و تعقيب جرائم مزبور موكول به شكايت شاكي خصوصي است و در صورت استرداد شكايت تعقيب در هر مرحلهاي كه باشد متوقف خواهد شد .

تبصره - 1 در موارد فوق شاكي( اعم از حقيقي و حقوقي )ميتواند برأي مطالبه خسارتي كه از نشر مطالب مزبور بر او وارد آمده به دادگاه صالحه شكايت نموده و دادگاه نيز مكلف است نسبت به آن رسيدگي و حكم متناسب صادر نمايد .

تبصره - 2 هر گاه انتشار مطالب مذكور در ماده فوق راجع به شخص متوفي بوده ولي عرفاًً هتاكي به بازماندگان وي به حساب آيد ،هر يك از ورثه قانوني ميتواند از نظر جزايي يا حقوقي طبق ماده و تبصره فوق اقامه دعوي نمايد .

ماده - 31 انتشار مطالبي كه مشتمل بر تهديد به هتك شرف و يا حيثيت و يا افشاي اسرار شخصي باشد ممنوع

است و مدير مسئول به محاكم قضايي معرفي وبا وي طبق قانون تعزيرات رفتار خواهد شد .

تبصره - در مواد 31 ،30 تا زماني كه پرونده در مرحله تحقيق و رسيدگي است ،نشريه مورد شكايت حق ندارد نسبت به مورد رسيدگي مطلبي نشر دهد ،در صورت تخلف رئيس دادگاه بايد قبل از ختم تحقيقات حكم توقيف نشريه را صادر كند ،اين توقيف شامل اولين شماره بعد از ابلاغ مي شود و در صورت تكرار تا موقع صدور رأي دادگاه از انتشار نشريه جلوگيري مي شود .

ماده - 32 هر كس در نشريه اي خود را بر خلاف واقع صاحب پروانه انتشار يا مدير مسئول معرفي كند ، يا بدون داشتن پروانه به انتشار نشريه مبادرت نمايد ،طبق نظر حاكم شرع با وي رفتار خواهد شد .

مقررات اين ماده شامل دارندگان پروانه و مديران مسئولي كه سمتهاي مزبور را طبق قانون از دست داده اند نيز

مي شود .

ماده - 33 هر گاه در انتشار نشريه نام يا علامت نشريه ديگري ولو با تغييرات جزيي تقليد شود ،به طوري كه برأي خواننده امكان اشتباه باشد،از انتشار آن جلوگيري و مرتكب به حبس تعزيري 61 روز تا سه ماه و جزاي نقدي از يك ميليون ريال تا ده ميليون ريال محكوم مي شود، تعقيب جرم ومجازات منوط به شكايت شاكي خصوصي است .

ماده - 34 به جرائم ارتكابي به وسيله مطبوعات در دادگاه صالحه با حضور هيأت منصفه رسيدگي مي شود .

ماده - 35 تخلف از مقررات اين قانون جرم است و چنانچه در قانون مجازات اسلامي و اين قانون برأي آن مجازات تعيين نشده باشد، متخلف به يكي از مجازات هاي ذيل محكوم مي شود:

الف - جزاي نقدي از يك ميليون (1000000) تا بيست ميليون(20000000) ريال .

ب - تعطيل نشريه حداكثر تا شش ماه در مورد روزنامه ها و تا يكسال در مورد ساير نشريات.

ج - محروميت از مسئوليت هاي مطبوعاتي حداكثر تا پنج سال.

ماده - 36 انتخاب هيأت منصفه به طريق ذيل خواهد بود :

هر دو سال يكبار در مهرماه جهت تعيين اعضاي هيأت منصفه در تهران به دعوت وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و با حضور وي و رئيس كل دادگستري استان، رئيس شورأي شهر، رئيس سازمان تبليغات و نماينده شورأي سياستگذاري ائمه جمعه سراسر كشور و در مراكز استان به دعوت مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان و با حضور وي و رئيس كل دادگستري استان، رئيس شورأي شهر مركز استان، رئيس سازمان تبليغات و امام جمعه مركز استان يا نماينده وي تشكيل مي شود. هيأت مذكور در تهران 21 نفر و در ساير استان ها 14 نفر از

افراد مورد اعتماد عمومي را از بين گروه هاي مختلف اجتماعي(روحانيون، اساتيد دانشگاه، پزشكان، مهندسان،

نويسندگان، روزنامه نگاران، وكلاي دادگستري ، دبيران، آموزگاران ، اصناف، كارمندان ، كارگران، كشاورزان، هنرمندان و بسيجيان) به عنوان اعضاي هيئت منصفه انتخاب مي كند.

تبصره 1- چنانچه مفاد موضوع اين ماده در مهلت مقرر انجام نشود، رئيس كل دادگستري مكلف مي باشد نسبت به

دعوت از افراد ياد شده و انتخاب هيأت منصفه اقدام نمايد.

تبصره 2 - چنانچه به هر دليلي اعضاي هيئت منصفه به ده نفر يا كمتر برسد. هيأت مذكور در اين ماده موظف است ظرف يك ماه تشكيل جلسه داده و نسبت به تكميل اعضاي هيأت منصفه اقدام نمايد.

ماده 18 - متن ذيل به عنوان ماده 37 الحاق مي گردد :

ماده 37 - اعضاي هيأت منصفه بايد دارأي شرأيط زير باشند :

1-داشتن حداقل سي سال سن و تأهل

2-نداشتن سابقه محكوميت موقر كيفري

3-اشتهار به امانت ، صداقت و حسن شهرت

4-صلاحيت، علمي و آشنايي با مسائل فرهنگي و مطبوعاتي

ماده 38- پس از انتخاب اعضاي هيأت منصفه ، موضوع ماده 36 اين قانون، مراتب توسط رئيس كل دادگستري استان به اعضا ابلاغ مي گردد .

دادگاه رسيدگي از تمامي اعضاي هيأت منصفه دعوت مي كند تا در جلسه محاكمه حضور يابند. دادگاه با حضور حداقل هفت نفر از اعضاي هيأت منصفه رسميت خواهد يافت. اكثريت آرأي حاضران ملاك تصميم گيري هيأت منصفه خواهد بود. اعضاي هيأت موظفند تا پايان جلسات دادگاه حضور داشته باشند.

تبصره 1- تصميمات هيأت هاي نظارت و منصفه با اكثريت مطلق عده حاضر معتبر خواهد بود.

تبصره 2 - چنانچه در دو جلسه رسيدگي به يك پرونده جرم مطبوعاتي، هيأت منصفه به حد نصاب نرسد، دادگاه در جلسه سوم با حضور افراد حداقل به تعداد پنج نفر رسيدگي نمايد.

تبصره 3 - دبيرخانه هيئت منصفه با بودجه و امكانات قوه قضاييه تشكيل و زير نظر هيأت منصفه انجام وظيفه نمايد.

ماده 39- هر يك از اعضاي هيأت منصفه چنانچه بدون عذر موجه در دو جلسه متوالي يا پنج جلسه متناوب در دادگاه حاضر نشود يا از شركت در اتخاذ تصميم خودداري كند با حكم دادگاه رسيدگي كننده به دو سال محروميت از عضويت در هيأت منصفه محكوم مي شود . رأي دادگاه قطعي است.

تبصره - هر يك از اعضاي هيأت منصفه به علت وجود عدل موجه نتواند در جلسه دادرسي عذر خود را كتباً و به طور مستدل به استحضار دادگاه برساند. در غير اينصورت عذر وي غير موجه محسوب مي گردد مگر عذرهايي كه درأين فاصله تا جلسه دادگاه حادث شده باشد در هر حال موظف است عذر خواهي خود را به دادگاه اعلام نمايد.

عذر موجه همان است كه در آيين دادرسي احضار گرديده است.

ماده 40- اعضاي هيئت منصفه در ابتداي اولين جلسه حضور خود در دادگاه به خداوند متعال و در برابر قرآن كريم سوگند ياد مي كنند بدون در نظر گرفتن گرأيش هاي شخصي يا گروهي و با رعايت صداقت، تقوا و امانت داري در راه احقاق حق و ابطال انجام وظيفه نمايند.

ماده 41 - موارد رد اعضاي هيأت منصفه همان است كه طبق قانون در مورد رد قضاوت پيش بيني شده است.

ماده 42 - هرگاه در حين محاكمه اعضاي هيأت منصفه سؤالاتي داشته باشند. مراتب را كتباً جهت طرح ، تسليم

رئيس دادگاه مي نمايند.

ماده 43- پس از اعلام ختم رسيدگي بلافاصله اعضاي هيأت منصفه به شور پرداخته و نظر كتبي خود را در دو مورد زير به دادگاه اعلام مي دارند :

الف - متهم بزهكار است يا خير ؟

ب - در صورت بزهكاري آيا مستحق تخفيف است يا خير ؟

تبصره 1 - پس از اعلام نظر هيأت منصفه دادگاه در خصوص مجرميت يا برائت متهم اتخاذ تصميم نموده و طبق قانون مبادرت به صدور رأي مي نمايد.

تبصره 2 - در صورتي كه تصميم هيأت منصفه بر بزهكاري باشد دادگاه مي تواند پس از رسيدگي رأي بر برائت صادر كند.

تبصره 3- در صورتي كه رأي دادگاه مبني بر مجرميت باشد، رأي صادره طبق مقررات قانوني قابل تجديد حضور هيأت منصفه لازم نيست.

تبصره 4 - حضور هيأت منصفه در تحقيقات مقدماتي و صدور فرارهاي قانوني لازم نيست.

ماده 44 - هر گاه حكم دادگاه مبني بر برائت يا محكوميتي باشد كه مستلزم سلب حقوق اجتماعي نباشد، از نشريه

در صورتي كه قبلاً توقيف شده باشد بي درنگ رفع توقيف خواهد شد و انتشار مجدد آن بلامانع مي باشد.

فصل هشتم - موارد متفرقه

ماده 45- نظارت دقيق بر عملكرد جرأيد و انجام رسالت مطبوعاتي آنان بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است.

اين امرمانع از انجام وظيفه مستقيم هيأت نظارت نخواهد بود.

ماده 46- صاحب امتياز و مدير مسئول موظفند كليه كاركنان نشريه را بيمه نمايند تا در صورتي كه به حكم دادگاه يا رأي هيأت نظارت يا به هر دليل ديگر نشريه تعطيل مي گردد.تا زمان اشتغال مجدد طبق مقررات قانون كار حقوق قانوني آنان پرداخت شود.

ماده 47-

ماده 48- اين قانون از جمله در مورد نحوه تشكيل هيأت نظارت و هيأت منصفه از تاريخ تصويب لازم الاجراست و نيز از تاريخ تصويب ، كليه قوانين مغاير با آن از جمله لايحه قانوني مطبوعات مصوب 25/8/1358 شورأي انقلاب لغو مي گردد

 

قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزار های رایانه ای

قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزار های رایانه ای

ماده 1-حق نشر، عرضه، اجرا و حق بهره برداری مادی و معنوی نرم افزار رایانه ای متعلق به پدیدآورنده آن است. نحوه تدوین و ارائه داده ها در محیط قابل پردازش رایانه ای نیز مشمول احكام نرم افزار خواهد بود. مدت حقوق مادی سی (30) سال از تاریخ پدیدآوردن نرم افزار و مدت حقوق معنوی نامحدود است.

ماده 2-در صورت وجود شرایط مقرر در قانون ثبت علائم و اختراعات، نرم افزار به عنوان اختراع شناخته می شود، آئین نامه مربوط به این ماده به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ماده 3-نام، عنوان و نشانه ویژه ای كه معرف نرم افزار است از حمایت این قانون برخوردار است و هیج كس نمی تواند آنها را برای نرم افزار دیگری از همان نوع یا مانند آن به ترتیبی كه القای شبهه كند بكار برد در غیر این صورت به مجازات مقرر در ماده (13) این قانون محكوم خواهد شد.

ماده 4-حقوق ناشی از آن بخش از نرم افزاری كه به واسطه نرم افزارهای دیگر پدید می آید متعلق به دارنده حقوق نرم افزارهای واسط نیست.

ماده 5-پدیدآوردن نرم افزارهای مكمل و سازگار با دیگر نرم افزارها با رعایت حقوق مادی نرم افزارهای اولیه مجاز است.

ماده 6-پدیدآوردن نرم افزارها ممكن است ناشی از استخدام و یا قرارداد باشد در اینصورت:

الف- باید نام پدیدآورنده توسط متقاضی ثبت به مراجع یاد شده در این قانون به منظور صدور گواهی ثبت، اعلام شود.

ب - اگر هدف از استخدام یا انعقاد قرارداد، پدیدآوردن نرم افزار موردنظر بوده و یا پدیدآوردن آن جزء موضوع قرارداد باشد، حقوق مادی مربوط و حق تغییر و توسعه نرم افزار متعلق به استخدام كننده یا كارفرما است، مگر اینكه در قرارداد به صورت دیگری پیش بینی شدهباشد.

ماده 7-تهیه نسخه های پشتیبان و همچنین تكثیر نرم افزاری كه به طریق مجاز برای استفاده شخصی تهیه شده است چنانچه به طور همزمان مورد استفاده قرار نگیرد، بلامانع است.

ماده 8-ثبت نرم افزارهای موضوع مواد (1) و (2) این قانون پس از صدور تأییدیه فنی توسط شورای عالی انفورماتیك حسب مورد توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و یا مرجع ثبت شركتها انجام می پذیرد.

ماده 9-دعوای نقض حقوق مورد حمایت این قانون، در صورتی در مراجع قضایی مسموع است كه پیش از اقامه دعوی، تأییدیه فنی یادشده در ماده (8) این قانون صادر شده باشد.در مورد حق اختراع،علاوه بر تاییدیه مزبور، تقاضای ثبت نیز باید به مرجع ذیربط تسلیم شده باشد.

ماده 10-برای صدور تأییدیه فنی موضوع ماده (8) در مورد نرم افزارهایی كه پدیدآورنده آن مدعی اختراع بودن آن است، كمیته ای به نامه "كمیته حق اختراع" زیرنظر شورای عالی انفورماتیك تشكیل می شود. اعضای این كمیته مركب از سه كارشناس ارشد نرم افزار به عنوان نمایندگان شورای عالی انفورماتیك، نماینده سازمان ثبت اسناد و املاك كشور و یك كارشناس حقوقی به انتخاب شورای عالی انفورماتیك خواهد بود.

ماده 11-شورا مكلف است از صدور تأییدیه فنی برای نرم افزارهایی كه به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خلاف اخلاق اسلامی و عفت عمومی و سلامت شخصیت كودكان و نوجوانان باشند خودداری كند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید ظرف دو هفته راجع به استعلام كتبی شورای عالی انفورماتیك اعلام نظر كند.

ماده 12-به منظور حمایت عملی از حقوق یاد شده در این قانون، نظم بخشی و ساماندهی فعالیت های تجاری رایانه ای مجاز، نظام صنفی رایآنه ای توسط اعضای صنف یاد شده تحت نظارت شورا به وجود خواهد آمد. مجازات های مربوط به تخلفات صنفی مربوط، برابر مجازات های جرایم یاد شده در لایحه قانونی امور صنفی -مصوب 13/4/1359 و اصلاحیه های آن - خواهد بود.

ماده 13-هر كس حقوق مورد حمایت این قانون را نقض نماید علاوه بر جبران خسارت به حبس از نود و یك روز تا شش ماه و جزای نقدی از ده میلیون (000ر000ر10) تا پنجاه میلیون (000ر000ر50) ریال محكوم می گردد.تبصره - خسارات شاكی خصوصی از اموال شخص مرتكب جرم جبران می شود.

ماده 14- شاكی خصوصی می توان تقاضا كند مفاد حكم دادگاه در یكی از روزنامه ها با انتخاب و هزینه او آگهی شود.ماده 15-رسیدگی جرم مذكور در ماده (13) با شكایـت شاكی خصوصی آغاز و با گذشت او موقوف می شود.

ماده 16-حقوق مذكور در ماده (1) در صورتی مورد حمایت این قانون خواهد بود كه موضوع برای نخستین بار در ایران تولید و توزیع شده باشد.

ماده 17-آیین نامه اجرایی این قانون شامل مواردی از قبیل چگونگی صدور گواهی ثبت و تأییدیه فنی و هزینه های مربوط همچنین نحوه تشكیل نظام صنفی رایانه ای، به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور و با هماهنگی وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی و دادگستری به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.  

 قانون فوق مشتمل بر هفده ماده و یك تبصره در جلسه علنی روز یكشنبه مورخ چهارم دی ماده یكهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ دهم دی ماه یکهزارو سیصدو هفتادو نه به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

قانون ثبت اختراعات‌، طرحهاي صنعتي‌و علائم تجاري

قانون ثبت اختراعات‌، طرحهاي صنعتي‌و علائم تجاري

فصل اول ـ اختراعات

ماده1ـ اختراع نتيجه فكر فرد يا افراد است كه براي اولين بار فرآيند يا فرآورده‌اي خاص را ارائه مي‌كند و مشكلي را دريك حرفه‌، فن‌، فناوري‌، صنعت و مانند آنها حل مي‌نمايد.

ماده2ـ اختراعي قابل ثبت است كه حاوي ابتكار جديد و داراي كاربرد صنعتي باشد. ابتكار جديد عبارت است از آنچه كه در فن يا صنعت قبلي وجود نداشته و براي دارنده مهارت عادي در فن مذكور معلوم و آشكار نباشد و از نظر صنعتي‌، اختراعي كاربردي محسوب مي‌شود كه در رشته‌اي از صنعت قابل ساخت يا استفاده باشد. مراد از صنعت‌، معناي گسترده آن است و شامل مواردي نظير صنايع‌دستي‌، كشاورزي‌، ماهيگيري و خدمات نيز مي‌شود.

ماده3ـ گواهينامه اختراع سندي است كه اداره مالكيت صنعتي براي حمايت از اختراع صادر مي‌كند و دارنده آن مي‌تواند از حقوق انحصاري بهره‌مند شود.

ماده4ـ موارد زير از حيطه حمايت از اختراع خارج است‌:

الف ـ كشفيات‌، نظريه‌هاي علمي‌، روشهاي رياضي و آثار هنري‌.

ب ـ طرحها و قواعد يا روشهاي انجام كار تجاري و ساير فعاليتهاي ذهني و اجتماعي‌.

ج ـ روشهاي تشخيص و معالجه بيماريهاي انسان يا حيوان‌.

اين بند شامل فرآورده‌هاي منطبق با تعريف اختراع و مورد استفاده در روشهاي مزبور نمي‌شود.

د ـ منابع ژنتيك و اجزاء ژنتيك تشكيل‌دهنده آنها و همچنين فرآيندهاي بيولوژيك توليد آنها.

هـ ـ آنچه قبلاً در فنون و صنايع پيش‌بيني شده باشد.

فن يا صنعت قبلي عبارت است از هر چيزي كه در نقطه‌اي از جهان ازطريق انتشار كتبي يا شفاهي يا ازطريق استفاده عملي و يا هرطريق ديگر، قبل از تقاضا و يا درموارد حق تقدم ناشي از اظهارنامه ثبت اختراع‌، افشاء شده باشد.

درصورتي كه افشاء اختراع ظرف مدت شش ماه قبل از تاريخ تقاضا يا در موارد مقتضي قبل از تاريخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود.

و ـ اختراعاتي كه بهره‌برداري از آنها خلاف موازين شرعي يا نظم عمومي و اخلاق‌حسنه باشد.

ماده5 ـ چگونگي ذكر نام مخترع در گواهينامه اختراع و نحوه تعلق حق اختراع ثبت شده به شرح زير است‌:

الف ـ حقوق اختراع ثبت شده منحصراً به مخترع تعلق دارد.

ب ـ اگر افرادي به صورت مشترك اختراعي كرده باشند، حقوق ناشي از اختراع مشتركاً به آنان تعلق مي‌گيرد.

ج ـ هرگاه دو يا چند نفر، مستقل از ديگري اختراع واحدي كرده باشند شخصي كه اظهارنامه اختراع خود را زودتر تسليم كرده و يا درصورت ادعاي حق تقدم هركدام بتوانند اثبات كنند كه در تاريخ مقدم اظهارنامه خود را به صورت معتبر تسليم كرده‌اند، مشروط بر اين‌كه اظهارنامه مذكور مسترد يا رد نگرديده يا مسكوت گذاشته نشده باشد، حق ثبت اختراع را خواهند داشت‌.

د ـ حقوق ناشي از اختراع ثبت شده قابل انتقال است و درصورت فوت صاحب حق به ورثه او منتقل مي‌شود.

هـ ـ درصورتي كه اختراع ناشي از استخدام يا قرارداد باشد، حقوق مادي آن متعلق به كارفرما خواهد بود، مگر آن كه خلاف آن درقرارداد شرط شده باشد.

و ـ نام مخترع در گواهينامه اختراع قيد مي‌شود مگر اين كه كتباً از اداره مالكيت صنعتي درخواست كند كه نامش ذكر نشود. هرگونه اظهار يا تعهد مخترع مبني بر اين كه نام شخص ديگري به عنوان مخترع قيد گردد، فاقد اثر قانوني است‌.

ماده6 ـ اظهارنامه ثبت اختراع كه به اداره مالكيت صنعتي داده مي‌شود، بايد موضوعي را كه حمايت از آن درخواست مي‌شود، تعيين كرده‌ و به فارسي تنظيم شود، داراي تاريخ و امضاء بوده و خواسته‌، توصيف ادعا، خلاصه‌اي از توصيف اختراع و درصورت لزوم نقشه‌هاي مربوطه را دربرداشته باشد. هزينه‌هاي ثبت اظهارنامه از درخواست‌كننده ثبت دريافت مي‌شود.

در تنظيم و تسليم اظهارنامه بايد موارد زير رعايت شود:

الف ـ نام و ساير اطلاعات لازم درخصوص متقاضي‌، مخترع و نماينده قانوني او، درصورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه درج شود.

ب ـ درمواقعي كه متقاضي شخص مخترع نيست‌، مدارك دال بر سمت قانوني وي همراه اظهارنامه تحويل گردد.

ج ـ ادعاي مذكور در اظهارنامه‌، گويا و مختصر بوده و با توصيف همراه باشد، به نحوي كه براي شخص داراي مهارت عادي در فن مربوط واضح و كامل بوده و حداقل يك روش اجرائي براي اختراع ارائه كند. خلاصه توصيف فقط به منظور ارائه اطلاعات فني است و نمي‌توان براي تفسير محدوده حمايت به آن استناد كرد.

ماده7 ـ متقاضي ثبت اختراع تا زماني كه اظهارنامه او براي ثبت اختراع قبول نشده است مي‌تواند آن را مسترد كند.

ماده8 ـ اظهارنامه بايد فقط به يك اختراع يا به دسته‌اي از اختراعات مرتبط كه يك اختراع كلي را تشكيل مي‌دهند مربوط باشد. دراختراع كلي ذكر نكردن ارتباط اجزاء آن موجب بي‌اعتباري گواهينامه اختراع مربوط نمي‌شود. متقاضي مي‌تواند تا زماني كه اظهارنامه وي مورد موافقت قرار نگرفته است‌:

الف ـ اظهارنامه خود را اصلاح كند، مشروط بر آن كه از حدود اظهارنامه نخست تجاوز نكند.

ب ـ آن را به دو يا چند اظهارنامه تقسيم كند. اظهارنامه تقسيمي بايد داراي تاريخ تقاضاي اوليه بوده و درصورت اقتضاء، مشمول حق تقدم اظهارنامه نخستين است‌.

ماده9ـ متقاضي مي‌تواند همراه با اظهارنامه خود، طي اعلاميه‌اي حق تقدم مقرر در كنوانسيون پاريس براي حمايت ازمالكيت صنعتي مورخ 1261 هجري شمسي (20 مارس 1883 ميلادي‌) و اصلاحات بعدي آن را درخواست نمايد. حق تقدم مي‌تواند براساس يك يا چند اظهارنامه ملي يا منطقه‌اي يا بين‌المللي باشد كه در هر كشور يا براي هر كشور عضو كنوانسيون مذكور تسليم شده است‌. درصورت درخواست حق تقدم‌:

الف ـ اداره مالكيت صنعتي از متقاضي مي‌خواهد ظرف مدت معين‌، رونوشت اظهارنامه‌اي را ارائه دهد كه توسط مرجع ثبت اظهارنامه‌اي كه مبناي حق تقدم است‌، گواهي شده باشد.

ب ـ با پذيرش درخواست حق تقدم حمايتهاي مذكور در كنوانسيون پاريس شامل آن خواهد بود.

درصورت عدم مراعات شرايط مندرج در اين ماده و مقررات مربوط به آن‌، اعلاميه مذكور كان‌لم‌يكن تلقي مي‌شود.

ماده10ـ بنا به درخواست اداره مالكيت صنعتي‌، متقاضي بايد شماره و تاريخ اظهارنامه اختراعي را كه در خارج تسليم كرده و عيناً و ماهيتاً مربوط به اختراع مذكور در اظهارنامه تسليم شده به اداره مالكيت صنعتي است‌، ارائه دهد. همچنين با درخواست اداره مالكيت صنعتي متقاضي بايد مدارك زير را به اداره مذكور تسليم كند:

الف ـ تصوير هرگونه نامه و اخطاريه‌اي كه متقاضي درمورد نتايج بررسي‌هاي انجام شده درخصوص اظهارنامه‌هاي خارج دريافت كرده است‌.

ب ـ تصوير گواهينامه اختراع كه براساس اظهارنامه‌هاي خارجي ثبت شده است‌.

ج ـ تصوير هرگونه تصميم نهايي مبني بر رد اظهارنامه خارجي يا رد ثبت اختراع ادعا شده در اظهارنامه خارجي‌.

د ـ تصوير هر تصميم نهايي مبني بر بي‌اعتباري گواهينامه اختراع صادرشده براساس اظهارنامه خارجي‌.

ماده11ـ اداره مالكيت صنعتي تاريخ تقاضا را همان تاريخ دريافت اظهارنامه تلقي خواهد كرد مشروط بر اين كه اظهارنامه در زمان دريافت‌، حاوي نكات زير باشد:

الف ـ ذكر صريح يا ضمني اين نكته كه ثبت يك اختراع تقاضا مي‌شود.

ب ـ ذكر نكاتي كه شناخت هويت متقاضي را ميسر مي‌كند.

ج ـ توصيف اجمالي اختراع‌.

اگر اداره مالكيت صنعتي تشخيص دهد كه اظهارنامه در زمان تقاضا فاقد شرايط فوق بوده است‌، از متقاضي دعوت خواهد كرد تا از تاريخ ابلاغ ظرف سي روز اصلاحات لازم را انجام دهد و تاريخ تقاضا همان تاريخ دريافت اصلاحات مذكور خواهد بود ولي اگر در مهلت تعيين شده اصلاح صورت نگيرد، اظهارنامه كان‌لم‌يكن تلقي خواهد شد.

ماده12ـ چنانچه در اظهارنامه به نقشه‌هايي اشاره شود كه در آن درج يا ضميمه نشده است‌، اداره مالكيت صنعتي از متقاضي دعوت مي‌كند تا نقشه‌ها را ارائه دهد. اگر متقاضي دعوت را اجابت كرده و نقشه‌هاي مورد اشاره را ارائه نمايد، اداره مذكور تاريخ دريافت نقشه را تاريخ تقاضا تلقي خواهد نمود. درغير اين صورت‌، تاريخ تقاضا را همان تاريخ دريافت اظهارنامه قيد نموده و اشاره به نقشه‌ها را كأن لم يكن تلقي خواهد كرد.

ماده13ـ پس از قيد تاريخ تقاضا، اداره مالكيت صنعتي اظهارنامه را از نظر انطباق با شرايط مندرج در اين قانون و آئين‌نامه آن‌، بررسي خواهد كرد و درصورت تشخيص انطباق‌، اقدام لازم را براي ثبت اختراع انجام مي‌دهد. درغير اين صورت اظهارنامه را رد و مراتب را به متقاضي ابلاغ مي‌كند.

ماده14ـ اداره مالكيت صنعتي پس از ثبت اختراع بايد:

الف ـ درخصوص ثبت اختراع يك نوبت آگهي منتشر كند.

ب ـ گواهينامه ثبت اختراع را صادر كند.

ج ـ رونوشت گواهينامه ثبت اختراع را بايگاني و پس از دريافت هزينه مقرر، اصل آن را به متقاضي تسليم كند.

د ـ به درخواست دارنده گواهينامه اختراع‌، تغييراتي را در مضمون و نقشه‌هاي اختراع‌، به منظور تعيين حدود حمايت اعطاء شده انجام دهد، مشروط بر اين كه در نتيجه اين تغييرات‌، اطلاعات مندرج در گواهينامه اختراع ازحدود اطلاعات مذكور در اظهارنامه اوليه‌اي كه اختراع براساس آن ثبت شده است‌، تجاوز نكند.

ماده15ـ حقوق ناشي از گواهينامه اختراع به ترتيب زير است‌:

الف ـ بهره‌برداري از اختراع ثبت شده در ايران توسط اشخاصي غير از مالك اختراع‌، مشروط به موافقت مالك آن است‌. بهره‌برداري از اختراع ثبت شده به شرح آتي خواهد بود:

1 ـ درصورتي كه اختراع درخصوص فرآورده باشد:

اول ـ ساخت‌، صادرات و واردات‌، عرضه براي فروش‌، فروش و استفاده از فرآورده‌.

دوم ـ ذخيره به قصد عرضه براي فروش‌، فروش يا استفاده از فرآورده‌.

2 ـ درصورتي كه موضوع ثبت اختراع فرآيند باشد:

اول ـ استفاده از فرآيند.

دوم ـ انجام هر يك از موارد مندرج در جزء (1) بند (الف‌) اين ماده درخصوص كالاهايي كه مستقيماً از طريق اين فرآيند به دست مي‌آيد.

ب ـ مالك مي‌تواند با رعايت بند (ج‌) اين ماده و ماده (17) عليه هر شخص كه بدون اجازه او بهره‌برداريهاي مندرج در بند (الف‌) را انجام دهد و به حق مخترع تعدي كند و يا عملي انجام دهد كه ممكن است منجر به تعدي به حق مخترع شود، به دادگاه شكايت كند.

ج ـ حقوق ناشي از گواهينامه اختراع شامل موارد زير نمي‌شود:

1ـ بهره‌برداري از كالاهايي كه توسط مالك اختراع يا با توافق او در بازار ايران عرضه‌مي‌شود.

2ـ استفاده از وسايل موضوع اختراع در هواپيماها، وسائط نقليه زميني يا كشتي‌هاي ساير كشورها كه به طور موقت يا تصادفاً وارد حريم هوايي‌، مرزهاي زميني يا آبهاي كشور مي‌شود.

3ـ بهره‌برداريهايي كه فقط با اهداف آزمايشي درباره اختراع ثبت شده انجام مي‌شود.

4ـ بهره‌برداري توسط هر شخصي كه با حُسن نيت قبل از تقاضاي ثبت اختراع يا درمواقعي كه حق تقدم تقاضا شده است‌، قبل از تاريخ تقاضاي حق تقدم همان اختراع‌، از اختراع استفاده مي‌كرده يا اقدامات جدي و مؤثري جهت آماده شدن براي استفاده از آن در ايران به عمل مي‌آورده است‌.

د ـ حقوق استفاده كننده قبلي كه در جزء(4) بند (ج‌) اين ماده قيد شده است‌، تنها به همراه شركت يا كسب و كار يا به همراه بخشي كه در آن از اختراع استفاده مي‌شده يا مقدمات استفاده از آن فراهم گرديده‌، قابل انتقال يا واگذاري است‌.

ماده16ـ اعتبار گواهينامه اختراع با رعايت اين ماده‌، پس از بيست‌سال از تاريخ تسليم اظهارنامه اختراع منقضي مي‌شود. به‌منظور حفظ اعتبار گواهينامه يا اظهارنامه اختراع‌، پس از گذشت يك سال از تاريخ تسليم اظهارنامه و قبل از شروع هر سال‌، مبلغي كه به موجب آئين‌نامه اين قانون تعيين مي‌شود، توسط متقاضي به اداره مالكيت صنعتي پرداخت مي‌گردد. تأخير در پرداخت، حداكثر تا شش ماه در صورت پرداخت جريمه مجاز است‌.

درصورتي كه هزينه سالانه پرداخت نشود، اظهارنامه مربوط مسترد شده تلقي و يا گواهينامه اختراع‌، فاقد اعتبار مي‌شود.

ماده17ـ دولت يا شخص مجاز از طرف آن‌، با رعايت ترتيبات زير، مي‌توانند از اختراع بهره‌برداري نمايند:

الف ـ درمواردي كه با نظر وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط منافع عمومي مانند امنيت ملي‌، تغذيه‌، بهداشت يا توسعه ساير بخشهاي حياتي اقتصادي كشور، اقتضاء كند كه دولت يا شخص ثالث از اختراع بهره‌برداري نمايد و يا بهره‌برداري از سوي مالك يا شخص مجاز از سوي او مغاير با رقابت آزاد بوده و از نظر مقام مذكور، بهره‌برداري از اختراع رافع مشكل باشد، موضوع در كميسيوني مركب از رئيس سازمان ثبت اسناد و املاك كشور، يكي از قضات ديوان عالي كشور با معرفي رئيس قوه قضائيه‌، دادستان كل كشور، نماينده رئيس‌جمهور و وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط مطرح و درصورت تصويب‌، با تعيين كميسيون مذكور، سازمان دولتي يا شخص ثالث بدون موافقت مالك اختراع‌، از اختراع بهره‌برداري مي‌نمايد.

ب ـ بهره‌برداري از اختراع محدود به منظوري خواهد بود كه در مجوز آمده است و مشروط به پرداخت مبلغ مناسب به مالك مذكور با درنظرگرفتن ارزش اقتصادي مورد اجازه مي‌باشد. درصورتي كه مالك اختراع يا هر شخص ذي‌نفع ديگر توضيحي داشته باشند، كميسيون پس از رسيدگي به اظهارات آنان و لحاظ كردن بهره‌برداري در فعاليتهاي غيررقابتي اتخاذ تصميم خواهد كرد. كميسيون مي‌تواند بنا به درخواست مالك اختراع يا سازمان دولتي يا شخص ثالثي كه مجوز بهره‌برداري از اختراع ثبت شده را دارد، پس از رسيدگي به اظهارات طرفين يا يكي از آنها در محدوده‌اي كه ضرورت اقتضاء نمايد، نسبت به تصميم‌گيري مجدد اقدام كند.

ج ـ درصورتي كه مالك اختراع ادعا نمايد كه شرايط و اوضاع و احوالي كه باعث اتخاذ تصميم شده ديگر وجود ندارد و امكان تكرار آن ميسر نيست و يا اين كه ادعا نمايد سازمان دولتي يا شخص ثالثي كه توسط كميسيون تعيين شده نتوانسته طبق مفاد تصميم و شرايط آن عمل كند، موضوع در كميسيون مطرح و بررسي و پس از استماع اظهارات مالك اختراع‌، وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط و بهره‌بردار، اجازه بهره‌برداري لغو شده و حسب مورد اجازه بهره‌برداري براي مالك يا بهره‌بردار ديگر صادر مي‌شود. با احراز شرايط مقرر در اين بند، اگر كميسيون تشخيص دهد حفظ حقوق قانوني اشخاصي كه اين اجازه را كسب كرده‌اند، بقاء تصميم را ايجاب مي‌نمايد آن تصميم را لغو نمي‌كند.

درمواردي كه اجازه بهره‌برداري توسط كميسيون به شخص ثالثي داده شده است‌، مي‌توان آن مجوز را فقط به همراه شركت يا كسب و كار شخص تعيين‌شده ازطرف كميسيون يا به همراه قسمتي از شركت يا كسب و كاري كه اختراع در آن بهره‌برداري مي‌شود، انتقال داد.

د ـ اجازه بهره‌برداري موضوع اين ماده‌، مانع انجام امور زير نيست‌:

1 ـ انعقاد قرارداد بهره‌برداري توسط مالك اختراع‌، با رعايت مقررات اين ماده‌.

2 ـ بهره‌برداري مستمر از حقوق تفويضي توسط مالك اختراع طبق مندرجات بند (الف‌) ماده (15).

3 ـ صدور اجازه استفاده ناخواسته طبق اجزاء (1) و (2) بند (ح‌) اين ماده‌.

هـ ـ درخواست اجازه بهره‌برداري از كميسيون بايد همراه دليل و سندي باشد كه به‌موجب آن ثابت شود دستگاه دولتي يا شخص مجاز، از مالك اختراع درخواست بهره‌برداري كرده ولي نتوانسته است اجازه بهره‌برداري را با شرايط معقول و ظرف مدت زمان متعارف تحصيل نمايد.

رعايت مراتب اين بند، درصورت فوريت ناشي از مصالح ملي يا موارد حصول شرايط قهريه در كشور كلاً به تشخيص كميسيون لازم نخواهد بود، مشروط بر آن كه در اين قبيل موارد مالك اختراع دراولين فرصت ممكن از تصميم كميسيون مطلع شود.

و ـ بهره‌برداري از اختراع توسط سازمان دولتي يا اشخاص ثالثي كه توسط كميسيون تعيين شده‌اند، براي عرضه در بازار ايران است‌.

ز ـ اجازه كميسيون درخصوص بهره‌برداري از اختراع در زمينه فناوري نيمه‌هاديها، تنها در موردي جايز است كه به منظور استفاده غيرتجاري عمومي بوده يا درموردي باشد كه وزير يا بالاترين مقام دستگاه ذي‌ربط تشخيص دهد كه نحوه استفاده از اختراع ثبت شده توسط مالك يا استفاده كننده آن غيررقابتي است‌.

ح ـ پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك‌، در موارد زير نيز با ترتيباتي كه ذكر مي‌شود قابل صدور است‌:

1ـ درصورتي كه در يك گواهينامه اختراع ادعا شده باشد كه بدون استفاده از يك اختراع ثبت‌شده قبلي قابل بهره‌برداري نيست و اختراع مؤخر نسبت به اختراع مقدم‌، متضمن پيشرفت مهم فني و داراي اهميت اقتصادي قابل توجه باشد، اداره مالكيت صنعتي به درخواست مالك اختراع مؤخر پروانه بهره‌برداري از اختراع مقدم را درحد ضرورت‌، بدون موافقت مالك آن‌، صادر مي‌كند.

2ـ درمواقعي كه طبق جزء (1) اين بند پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك صادر شده باشد، اداره مالكيت صنعتي به درخواست مالك اختراع مقدم‌، پروانه بهره‌برداري از اختراع مؤخر را نيز بدون موافقت مالك آن صادر مي‌كند.

3ـ درصورت درخواست صدور پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك طبق اجزاء (1) و (2) اين بند در تصميم مربوط به صدور هر يك از پروانه‌هاي مذكور، حدود و كاربرد پروانه و مبلغ مناسبي كه بايد به مالك اختراع ذي‌ربط پرداخت شود و شرايط پرداخت‌، تعيين مي‌شود.

4ـ درصورت صدور پروانه بهره‌برداري طبق جزء (1) انتقال آن فقط به همراه اختراع مؤخر و درصورت صدور پروانه بهره‌برداري طبق جزء (2) انتقال آن فقط به همراه اختراع مقدم مجاز است‌.

5 ـ درخواست صدور پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك مشروط به پرداخت هزينه مقرر مي‌باشد.

6 ـ درصورت صدور پروانه بهره‌برداري بدون موافقت مالك، اجزاء‌(1) و (2) اين بند و بندهاي (ب‌) تا (و) و نيز بند (ط‌) اين ماده قابل اعمال است‌.

ط ـ تصميمات كميسيون درمحدوده بندهاي اين ماده‌، در دادگاه‌ عمومي تهران قابل اعتراض است‌.

ماده18ـ هر ذي‌نفع مي‌تواند ابطال گواهينامه اختراعي را از دادگاه درخواست نمايد. درصورتي كه ذي‌نفع ثابت كند يكي از شرايط مندرج در مواد (1)، (2)، (4) و صدر ماده (6) و بند (ج‌) آن رعايت نشده است يا اين كه مالك اختراع‌، مخترع يا قائم مقام قانوني او نيست‌، حكم ابطال گواهينامه اختراع صادر مي‌شود.

هر گواهينامه اختراع يا ادعا يا بخشي از ادعاهاي مربوط كه باطل شده است‌، از تاريخ ثبت اختراع باطل تلقي مي‌شود. رأي نهايي دادگاه به اداره مالكيت صنعتي ابلاغ مي‌گردد و اداره مزبور آن را ثبت و پس از دريافت هزينه‌، آگهي مربوط به آن را دراولين فرصت ممكن منتشر مي‌كند.

ماده19ـ چنانچه مالك اختراع بخواهد ازاختراع ثبت شده استفاده ‌كند، سازمان ثبت اسناد و املاك كشور حداكثر ظرف مهلت يك هفته موضوع را به دستگاه يا دستگاههاي ذي‌ربط منعكس مي‌نمايد.

دستگاههاي مذكور در خصوص امكان بهره‌برداري از اختراع حداكثر ظرف مدت دوماه اظهار نظر نموده و نتيجه را جهت صدور پروانه بهره‌برداري كتباً به سازمان ثبت اسناد و املاك اعلام مي‌نمايد.

فصل دوم ـ طرحهاي صنعتي

ماده20ـ از نظر اين قانون‌، هرگونه تركيب خطوط يا رنگها و هرگونه شكل سه‌بعدي با خطوط‌، رنگها و يا بدون آن‌، به‌گونه‌اي كه تركيب يا شكل يك فرآورده صنعتي يا محصولي از صنايع دستي را تغيير دهد، طرح صنعتي است‌. در يك طرح صنعتي تنها دسترسي به يك نتيجه فني بدون تغيير ظاهري مشمول حمايت از اين قانون نمي‌باشد.

ماده21ـ طرح صنعتي زماني قابل ثبت است كه جديد و يا اصيل باشد. طرح صنعتي زماني جديـد است كه ازطريق انتشار به طور محسـوس و يا از طريق استفاده به هر نحو ديگر قـبل از تاريخ تسـليم اظـهارنامه يا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه براي ثبت در هيچ نقطه‌اي از جهان براي عموم افشاء نشده باشد. مفاد قسمت اخير بند (هـ) و بند (و) ماده (4) اين قانون درخصوص طرحهاي صنعتي نيز قابل اعمال است‌.

ماده22ـ اظهارنامه ثبت طرح صنعتي كه به اداره مالكيت صنعتي تسليم مي‌شود، همراه نقشه‌، عكس وسايرمشخصات‌گرافيكي‌كالا كه‌تشكيل‌دهنده طرح صنعتي هستند و ذكر نوع فرآورده‌هايي كه طرح صنعتي براي آنها استفاده مي‌شود، خواهد بود. اگر طرح صنعتي سه بعدي باشد، اداره مالكيت صنعتي مي‌تواند نمونه واقعي يا ماكتي از آن را نيز به همراه اظهارنامه درخواست نمايد. اظهارنامه مشمول هزينه مقرر براي تسليم آن خواهد بود.

اظهارنامه بايد در بردارنده مشخصات طرح باشد و درمواردي كه متقاضي همان طراح نيست‌، اظهارنامه بايد به همراه مدركي باشد كه ذي‌حق بودن متقاضي را براي ثبت طرح صنعتي ثابت نمايد.

ماده23ـ مفاد مواد (5)، (9) و بند (ج‌) مواد(11) و (15) اين قانون درخصوص طرحهاي صنعتي نيز قابل اعمال است‌.

ماده24ـ دو ياچند طرح صنعتي را مي‌توان در يك اظهارنامه قيد و تسليم نمود، مشروط بر آن‌كه مربوط به يك طبقه‌بندي بين‌المللي و يا مربوط به يك مجموعه يا تركيبي از اجزاء باشد.

ماده25ـ ممكن است ضمن اظهارنامه درخواست شود كه انتشار آگهي ثبت طرح صنعتي از تاريخ تسليم اظهارنامه حداكثر تا دوازده ماه و يا اگر ادعاي حق تقدم شده است از تاريخ حق تقدم به تأخير افتد.

ماده26ـ متقاضي مي‌تواند تا زماني كه اظهارنامه در جريان بررسي است‌، آن را مسترد نمايد.

ماده27ـ بررسي‌، ثبت و انتشار آگهي طرح صنعتي به ترتيب زير خواهد بود:

الف ـ تاريخ اظهارنامه همان تاريخ تسليم آن به اداره مالكيت صنعتي است‌، مشروط بر اين كه در زمان تسليم‌، اظهارنامه حاوي كليه اطلاعاتي باشد كه شناسايي متقاضي و همچنين نمايش گرافيكي كالاي متضمن طرح صنعتي را ميسر سازد.

ب ـ اداره مالكيت صنعتي پس از وصول اظهارنامه‌، آن را ازنظر مطابقت با مفاد ماده (22) و نيز اين‌كه طرح صنعتي مذكور، وفق مقررات مندرج در ماده (20) و بند (و) ماده (4) و مقررات مربوط مي‌باشد، بررسي مي‌كند.

ج ـ درصورتي كه اداره مالكيت صنعتي تشخيص دهد شرايط موضوع بند (ب‌) اين ماده رعايت شده است طرح صنعتي را ثبت و آگهي مربوط را منتشر و گواهي ثبت آن را به نام متقاضي صادر مي‌نمايد در غير اين‌صورت اظهارنامه را مردود اعلام مي‌كند.

د ـ هرگاه درخواستي طبق ماده (25) ارائه شده باشد، پس از ثبت طرح صنعتي‌، نمونه طرح و مفاد اظهارنامه منتشر نمي‌شود. در اين صورت اداره مالكيت صنعتي‌، يك آگهي حاوي تأخير انتشار طرح صنعتي مذكور و اطلاعات مربوط به هويت مالك طرح ثبت شده و تاريخ تسليم اظهارنامه و مدت تأخير مورد درخواست و ساير امور ضروري را منتشر مي‌كند. پس از انقضاء مدت تأخير درخواست شده‌، اداره مالكيت صنعتي آگهي طرح صنعتي ثبت‌شده را منتشر خواهد كرد. رسيدگي به دعوي راجع به يك طرح صنعتي ثبت شده درمدت تأخير انتشار آگهي مشروط به آن است كه اطلاعات مندرج در دفاتر ثبت و اطلاعات مربوط به پرونده اظهارنامه به شخصي كه عليه او دعوي اقامه مي‌شود به طور كتبي ابلاغ شده باشد.

ماده28ـ حقوق ناشي از ثبت طرح صنعتي‌، مدت اعتبار و تمديد آن به شرح زير است‌:

الف ـ بهره‌برداري از هر طرح صنعتي كه در ايران ثبت شده باشد، توسط اشخاص‌، مشروط به موافقت مالك آن است‌.

ب ـ بهره‌برداري از يك طرح صنعتي ثبت شده عبارت است از: ساخت‌، فروش و وارد كردن اقلام حاوي آن طرح صنعتي‌.

ج ـ مالك طرح صنعتي ثبت شده‌، مي‌تواند عليه شخصي كه بدون موافقت او افعال مذكور در بند (ب‌) اين ماده را انجام دهد يا مرتكب عملي شود كه عادتاً موجبات تجاوز آينده را فراهم آورد، در دادگاه اقامه دعوي نمايد.

د ـ مدت اعتبار طرح صنعتي پنج سال از تاريخ تسليم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود. اين مدت را مي‌توان براي دو دوره پنجساله متوالي ديگر پس از پرداخت هزينه مربوط تمديد نمود. پس از انقضاء هر دوره كه از پايان دوره شروع مي‌شود، يك مهلت شش ماهه براي پرداخت هزينه تمديد گرديده و همچنين جريمه تأخير در نظر گرفته خواهد شد.

ماده29ـ هر ذي‌نفع مي‌تواند از دادگاه ابطال ثبت طرح صنعتي را درخواست نمايد. در اين صورت بايد ثابت كند كه يكي از شرايط مندرج در مواد (20) و (21) رعايت نشده است و يا كسي كه طرح صنعتي به نام وي ثبت شده پديدآورنده آن‌طرح يا قائم‌مقام قانوني او نيست‌. مفاد قسمت‌اخير ماده(18) دراين خصوص نيز اعمال مي‌شود.

فصل سوم ـ علائم‌، علائم جمعي و نامهاي تجاري

ماده30ـ علامت‌، علامت جمعي و نام تجاري عبارتند از:

الف ـ علامت يعني هر نشان قابل رؤيتي كه بتواند كالاها يا خدمات اشخاص حقيقي يا حقوقي را از هم متمايز سازد.

ب ـ علامت جمعي يعني هر نشان قابل رؤيتي كه باعنوان علامت جمعي در اظهارنامه ثبت معرفي شود و بتواند مبدأ و يا هرگونه خصوصيات ديگر مانند كيفيت كالا ياخدمات اشخاص حقيقي و حقوقي را كه از اين نشان تحت نظارت مالك علامت ثبت شده جمعي استفاده مي‌كنند متمايز سازد.

ج ـ نام تجارتي يعني اسم يا عنواني كه معرف و مشخص‌كننده شخص حقيقي يا حقوقي باشد.

ماده31ـ حق استفاده انحصاري از يك علامت به كسي اختصاص دارد كه آن علامت را طبق مقررات اين قانون به ثبت رسانده باشد.

ماده32ـ علامت درموارد زير قابل ثبت نيست‌:

الف ـ نتواند كالاها يا خدمات يك مؤسسه را از كالاها و خدمات مؤسسه ديگر متمايز سازد.

ب ـ خلاف موازين شرعي يا نظم عمومي يا اخلاق حسنه باشد.

ج ـ مراكز تجاري يا عمومي را به ويژه درمورد مبدأ جغرافيايي كالاها يا خدمات يا خصوصيات آنها گمراه كند.

د ـ عين يا تقليد نشان نظامي‌، پرچم‌، يا ساير نشانهاي مملكتي يا نام يا نام اختصاري يا حروف اول يك نام يا نشان رسمي متعلق به كشور، سازمانهاي بين‌الدولي يا سازمانهايي كه تحت كنوانسيونهاي بين‌المللي تأسيس شده‌اند، بوده يا موارد مذكور يكي از اجزاء آن علامت باشد، مگر آن كه توسط مقام صلاحيتدار كشور مربوط يا سازمان ذي‌ربط اجازه استفاده از آن صادر شود.

هـ ـ عين يا به طرز گمراه‌كننده‌اي شبيه يا ترجمه يك علامت يا نام تجاري باشد كه براي همان كالاها يا خدمات مشابه متعلق به مؤسسه ديگري در ايران معروف است‌.

و ـ عين يا شبيه آن قبلاً براي خدمات غيرمشابه ثبت و معروف شده باشد مشروط بر آن كه عرفاً ميان استفاده از علامت و مالك علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالك علامت قبلي لطمه وارد سازد.

ز ـ عين علامتي باشد كه قبلاً به نام مالك ديگري ثبت شده و يا تاريخ تقاضاي ثبت آن مقدم يا داراي حق تقدم براي همان كالا و خدمات و يا براي كالا و خدماتي است كه به‌لحاظ ارتباط و شباهت موجب فريب و گمراهي شود.

ماده33ـ اظهارنامه ثبت‌علامت به همراه نمونه علامت وفهرست كالاها يا خدماتي كه ثبت علامت براي آنها درخواست شده و براساس طبقه‌بندي قابل اجراء يا طبقه‌بندي بين‌المللي باشد، به اداره مالكيت صنعتي تسليم مي‌شود. پرداخت هزينه‌هاي ثبت علامت بر عهده متقاضي است‌.

ماده34ـ درصورتي كه اظهارنامه دربردارنده ادعاي حق تقدم به شرح مذكور در كنوانسيون پاريس براي حمايت از مالكيت صنعتي باشد كه توسط متقاضي يا سلف او در هر كشور عضو كنوانسيون تقاضا شده است‌، طبق مفاد ماده (9) اين قانون رفتار مي‌شود.

ماده35ـ متقاضي مي‌تواند تا زماني كه اظهارنامه او هنوز ثبت‌نشده‌، آن را مسترد كند.

ماده36ـ اداره مالكيت صنعتي‌، اظهارنامه را ازلحاظ انطباق با شرايط و مقررات مندرج در اين قانون بررسي و درصورتي كه علامت را قابل ثبت بداند، اجازه انتشار آگهي مربوط به آن را صادر مي‌كند.

ماده37ـ هر ذي‌نفع مي‌تواند حداكثر تا سي روز از تاريخ انتشار آگهي‌، اعتراض خود را مبني بر عدم رعايت مفاد بند (الف‌) ماده (30) و ماده (32) اين قانون به اداره مالكيت صنعتي تسليم نمايد. دراين صورت :

1ـ اداره مالكيت صنعتي رونوشت اعتراض‌نامه را به متقاضي ابلاغ كرده و بيست روز به او مهلت مي‌دهد تا نظر خود را اعلام كند. متقاضي درصورت تأكيد بر تقاضاي خود يادداشت متقابلي را به همراه استدلال مربوط به اداره مذكور مي‌فرستد. درغير اين‌صورت اظهارنامه وي مسترد شده تلقي خواهد شد.

2ـ اگر متقاضي يادداشت متقابلي بفرستد، اداره مالكيت صنعتي رونوشت آن را دراختيار معترض قرار مي‌دهد و با درنظر گرفتن نظرات طرفين و مواد اين قانون تصميم مي‌گيرد كه علامت را ثبت و يا آن را رد كند.

ماده38ـ پس از انتشار آگهي اظهارنامه و تا زمان ثبت علامت‌، متقاضي از امتيازات و حقوقي برخوردار است كه درصورت ثبت برخوردار خواهد بود. با اين حال هرگاه به وسيله متقاضي ثبت درباره عملي كه پس از آگهي اظهارنامه‌انجام شده‌، دعوايي مطرح شود و خوانده ثابت كند كه در زمان انجام عمل‌، علامت، قانوناً قابل ثبت نبوده است‌، به دفاع خوانده رسيدگي و درمورد ثبت يا عدم ثبت علامت تصميم مقتضي اتخاذ مي‌شود.

ماده39ـ هرگاه اداره مالكيت صنعتي تشخيص دهد كه شرايط مندرج در اين قانون رعايت شده است علامت را ثبت كرده و آگهي مربوط به ثبت آن را منتشر و گواهينامه ثبت را به‌نام متقاضي صادر مي‌نمايد.

ماده40ـ حقوق ناشي از ثبت علامت‌، مدت اعتبار و تمديد آن به شرح زير است‌:

الف ـ استفاده از هر علامت كه در ايران ثبت شده باشد، توسط هر شخص غيراز مالك علامت‌، مشروط به موافقت مالك آن مي‌باشد.

ب ـ مالك علامت ثبت شده مي‌تواند عليه هر شخصي كه بدون موافقت وي از علامت استفاده كند و يا شخصي كه مرتكب عملي شود كه عادتاً منتهي به تجاوز به حقوق ناشي از ثبت علامت گردد، در دادگاه اقامه دعوي نمايد. اين حقوق شامل موارد استفاده از علامتي مي‌شود كه شبيه علامت ثبت شده است و استفاده از آن براي كالا ياخدمات مشابه‌، موجب گمراهي عموم مي‌گردد.

ج ـ حقوق ناشي از ثبت علامت‌، اقدامات مربوط به كالاها و خدماتي را كه توسط مالك علامت يا با موافقت او به كشور وارد و در بازار ايران عرضه مي‌گردد، شامل نمي‌شود.

د ـ مدت اعتبار ثبت علامت ده سال از تاريخ تسليم اظهارنامه ثبت آن مي‌باشد. اين مدت با درخواست مالك آن براي دوره‌هاي متوالي ده ساله با پرداخت هزينه مقرر، قابل تمديد است‌. يك مهلت ارفاقي شش ماهه كه از پايان دوره شروع مي‌شود، براي پرداخت هزينه تمديد، با پرداخت جريمه تأخير، درنظر گرفته مي‌شود.

ماده41ـ هر ذي‌نفع مي‌تواند از دادگاه ابطال ثبت علامت را درخواست نمايد. دراين‌صورت بايد ثابت كند مفاد بند (الف‌) ماده (30) و ماده (32) اين قانون رعايت نشده است‌.

ابطال ثبت يك علامت از تاريخ ثبت آن مؤثر است و آگهي مربوط به آن نيز دراولين فرصت ممكن منتشر مي‌شود.

هر ذي‌نفع كه ثابت كند كه مالك علامت ثبت شده شخصاً يا به وسيله شخصي كه از طرف او مجاز بوده است‌، آن علامت را حداقل به مدت سه سال كامل از تاريخ ثبت تا يك ماه قبل از تاريخ درخواست ذي‌نفع استفاده نكرده است‌، مي‌تواند لغو آن را از دادگاه تقاضا كند. درصورتي كه ثابت شود قوه‌قهريه مانع استفاده از علامت شده‌است‌، ثبت علامت لغو نمي‌شود.

ماده42ـ با رعايت اين ماده و ماده (43)، مواد (31) تا (41) اين قانون درمورد علائم جمعي نيز قابل اعمال است‌.

در اظهارنامه ثبت علامت جمعي‌، ضمن اشاره به جمعي بودن علامت‌، نسخه‌اي از ضوابط و شرايط استفاده از آن نيز ضميمه مي‌شود. مالك علامت جمعي ثبت شده‌، بايد اداره مالكيت صنعتي را از هرگونه تغيير در ضوابط و شرايط مذكور در صدر اين ماده مطلع كند.

ماده43ـ علاوه بر موجبات ابطال مذكور در ماده (41)، هرگاه خواهان ثابت كند كه مالك علامت ثبت شده از آن به تنهايي و يا برخلاف ضوابط مندرج در ذيل ماده(42) از آن استفاده كرده و يا اجازه استفاده از آن را صادر مي‌كند يا به نحوي از علامت جمعي استفاده كند يا اجازه استفاده از آن را بدهد كه موجب فريب ‌مراكز تجاري يا عمومي نسبت به مبدأ و يا هرخصوصيت مشترك ديگر كالا و خدمات مربوط گردد، دادگاه علامت جمعي را باطل مي‌كند.

ماده44ـ قرارداد اجازه بهره‌برداري از ثبت يا اظهارنامه ثبت علامت بايد به طور مؤثر كنترل اجازه دهنده ‌بر كيفيت و مرغوبيت كالا و ارائه خدمات توسط استفاده‌كننده را در برداشته باشد. درغير اين صورت يا درصورتي كه كنترل به طور مؤثر انجام نگيرد، قرارداد اجازه بهره‌برداري فاقد اعتبار خواهد بود.

ماده45ـ ثبت علامت جمعي يا اظهارنامه آن نمي‌تواند موضوع قرارداد اجازه بهره‌برداري باشد.

ماده46ـ اسم يا عنواني كه ماهيت يا طريقه استفاده از آن برخلاف موازين شرعي يا نظم عمومي يا اخلاق حسنه باشد و يا موجبات فريب مراكز تجاري يا عمومي را نسبت به ماهيت مؤسسه‌اي فراهم كند كه اسم يا عنوان معرف آن است‌، نمي‌تواند به عنوان يك نام تجارتي به كار رود.

ماده47ـ با رعايت قوانين و مقررات ثبت اجباري نامهاي تجارتي‌، اين قبيل نامها حتي بدون ثبت‌، در برابر عمل خلاف قانون اشخاص ثالث حمايت مي‌شوند.

هرگونه استفاده از نام تجارتي توسط اشخاص ثالث‌، به صورت نام تجارتي يا علامت يا علامت جمعي‌، يا هرگونه استفاده از آنها كه عرفاً باعث فريب عموم شود، غيرقانوني تلقي مي‌شود.

فصل چهارم ـ مقررات عمومي

ماده48ـ هرگونه تغيير در مالكيت اختراع‌، ثبت طرح صنعتي يا ثبت علائم تجاري يا علامت جمعي يا حق مالكيت ناشي از تسليم اظهارنامه مربوط‌، به درخواست كتبي هر ذي‌نفع از اداره مالكيت صنعتي انجام شده و به ثبت مي‌رسد و جز درمورد تغيير مالكيت اظهارنامه‌، توسط اداره مذكور آگهي مي‌شود. تأثير اين گونه تغيير نسبت به اشخاص ثالث منوط به تسليم درخواست مذكور است‌.

تغيير در مالكيت ثبت علامت يا علامت جمعي درصورتي كه در مواردي مانند ماهيت‌، مبدأ، مراحل ساخت‌، خصوصيات يا تناسب با هدف كالاها ياخدمات سبب گمراهي يا فريب عمومي شود، معتبر نيست‌.

هرگونه تغيير در مالكيت ثبت يك علامت جمعي يا مالكيت اظهارنامه مربوط به آن منوط به موافقت قبلي رئيس سازمان ثبت اسناد و املاك كشور مي‌باشد.

ماده49ـ هرگونه تغيير در مالكيت نام تجاري بايد همراه با انتقال مؤسسه يا بخشي از آن كه با نام مزبور شناخته مي‌شود، صورت پذيرد.

ماده50 ـ هرگونه قرارداد اجازه بهره‌برداري از اختراع و طرحهاي صنعتي ثبت شده‌، يا علامت ثبت شده يا اظهارنامه مربوط به آنها به اداره مالكيت صنعتي تسليم مي‌شود. اداره مالكيت صنعتي‌، مفاد قرارداد را به صورت محرمانه حفظ ولي اجازه بهره‌برداري را ثبت و آگهي مي‌كند. تأثير اين گونه قراردادها نسبت به اشخاص ثالث منوط به مراعات مراتب فوق است‌.

ماده51 ـ درصورتي كه محل اقامت متقاضي يا مركز اصلي تجارت وي خارج از ايران باشد، وكيل قانوني او كه مقيم و شاغل در ايران است‌، مي‌تواند به نمايندگي از او اقدامات لازم را انجام دهد.

ماده52 ـ تصدي امور مربوط به مالكيت صنعتي و همچنين نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در سازمان جهاني مالكيت معنوي و اتحاديه‌هاي مربوط به كنوانسيونهاي ذي‌ربط به عهده سازمان ثبت اسناد و املاك كشور است‌.

ثبت كليه موضوعات مالكيت صنعتي‌، اعم از اختراع‌، علامت‌، علامت جمعي‌، طرح صنعتي نيز توسط اداره مالكيت صنعتي سازمان ثبت اسناد و املاك كشور انجام مي‌شود. در مواردي كه مراجع ديگر به موجب قانون اقدام به بررسي و ثبت مي‌نمايند درصورتي از حمايتها و امتيازات مذكور در اين قانون بهره‌مند مي‌شوند كه حسب مورد مالكيت يا اختراع آنها در اداره مالكيت صنعتي به ثبت رسيده باشد.

ماده53 ـ اداره مالكيت صنعتي با استفاده از شيوه‌هاي نوين‌، دفاتر جداگانه‌اي براي ثبت اختراعات‌، طرحهاي صنعتي و علائم تجارتي پيش‌بيني مي‌كند. علائم جمعي در بخش ويژه‌اي در دفتر ثبت علائم‌، ثبت مي‌شود.

ماده54 ـ اطلاعات موجود در دفاتر ثبت قابل دسترسي همگان بوده و هر شخص مي‌توانـد برابـر مقـررات منـدرج در آئيـن‌نامه اجرائي‌، اطلاعات مورد نياز خود را دريافت نمايد.

ماده55 ـ اداره مالكيت صنعتي‌، كليه آگهي‌هاي مذكور در اين قانون را در روزنامه رسمي كشور منتشر خواهد كرد.

ماده56 ـ اداره مالكيت صنعتي مجاز است هرگونه اشتباه در ترجمه يا نسخه‌برداري‌، اشتباه اداري‌، اشتباه در اظهارنامه و يا اشتباه در هر يك از ثبت‌هاي انجام‌شده طبق اين قانون يا آئين‌نامه اجرائي را تصحيح كند.

ماده57 ـ اداره مالكيت صنعتي پس از دريافت هرگونه درخواست كتبي مبني بر تمديد مهلت انجام هر اقدامي كه در اين قانون يا آئين‌نامه اجرائي آن پيش‌بيني شده است‌، پس از بررسي شرايط موجود مي‌تواند آن را تمديد نمايد. اين كار پس از اعلام به اشخاص ذي‌نفع طبق مقررات مذكور در آئين‌نامه انجام مي‌شود.

ماده58 ـ اداره مالكيت صنعتي قبل از اعمال اختيارات قانوني‌، به طرفي كه مي‌خواهد عليه او تصميم بگيرد فرصت كافي مي‌دهد تا مطالب خود را اعلام نمايد. دراين صورت هرگونه تصميم با لحاظ اعلام مذكور اتخاذ مي‌شود.

ماده59 ـ رسيدگي به اختلافات ناشي از اجراء اين قانون و آئين‌نامه اجرائي آن در صلاحيت شعبه يا شعب خاصي از دادگاههاي عمومي تهران مي‌باشد كه حداكثر تا شش‌ماه بعد از تاريخ تصويب اين قانون توسط رئيس قوه قضائيه تعيين مي‌گردد.

تصميمات اداره مالكيت صنعتي توسط اشخاص ذي‌نفع قابل اعتراض است و دادخواست مربوط بايد ظرف دو ماه از تاريخ ابلاغ تصميم به ذي‌نفع و يا اطلاع او از آن‌، به دادگاه صالح تقديم گردد. تجديدنظرخواهي از آراء و نحوه رسيدگي‌، تابع مقررات آئين دادرسي دادگاههاي عمومي و انقلاب در امور مدني است‌.

ماده60 ـ نقض حقوق مندرج در اين قانون‌، عبارت است از معناي انجام هرگونه فعاليتي در ايران كه توسط اشخاصي غير از مالك حقوق تحت حمايت اين قانون و بدون موافقت او انجام مي‌گيرد.

علاوه بر مالك حقوق تحت حمايت اين قانون‌، هرگاه ثابت شود دارنده اجازه استفاده، از مالك درخواست كرده است تا براي خواسته معيني به دادگاه دادخواست بدهد و مالك امتناع كرده يا نتوانسته آن را انجام دهد، دادگاه مي‌تواند علاوه بر صدور دستور جلوگيري از نقض حقوق يا نقض قريب‌الوقوع حقوق‌، به جبران خسارت مربوط نيز حكم صادر كند و يا تصميم ديگري جهت احقاق حق اتخاذ نمايد.

ماده61 ـ هر شخصي كه با علم و عمد مرتكب عملي شود كه طبق مواد(15)، (28) و (40) نقض حقوق به شمار آيد يا طبق ماده (47) عمل غيرقانوني تلقي شود، مجرم شناخته‌شده و علاوه بر جبران خسارت به پرداخت جزاي نقدي از ده ‌ميليون (10.000.000) ريال تا پنجاه ميليون (50.000.000)ريال يا حبس تعزيري از نود و يك روز تا شش ماه يا هر دوي آنها محكوم مي‌شود.

در دعواي مدني راجع به نقض حقوق مالك اختراع در مواقعي كه اختراع‌، فرآيند دستيابي به يك فرآورده باشد، درصورت وجود شرايط زير، مسؤوليت اثبات اين كه فرآورده ازطريق آن فرآيند ساخته نشده است‌، به عهده خوانده دعوي نقض حق خواهد بود. در اين صورت دادگاه درصورت ارائه اسناد و مدارك‌، منافع مشروع خوانده دعوي نقض حق را از جهت عدم افشاء اسرار توليدي و تجاري وي در نظر خواهد گرفت‌:

1ـ فرآورده جديد باشد.

2ـ احتمال قوي وجود داشته باشد كه فرآورده با استفاده از فرآيند مزبور ساخته شده و مالك حقوق ثبت‌شده علي‌رغم تلاشهاي معقول نتوانسته است فرآيندي را كه واقعاً استفاده شده‌، تعيين نمايد.

ماده62 ـ درصورت تعارض مفاد اين قانون با مقررات مندرج در معاهدات بين‌المللي راجع به مالكيت صنعتي كه دولت جمهوري اسلامي ايران به آنها پيوسته و يا مي‌پيوندد، مقررات معاهدات مذكور مقدم است‌.

ماده63 ـ باپيش‌بيني درقانون بودجه سالانه تامعادل پنجاه درصد(50%) از درآمد ارزي ناشي از اجراء مفاد كنوانسيونهاي مربوط به ثبت بين‌المللي مالكيت‌ صنعتي كه از تاريخ تصويب اين‌قانون عايد مي‌گردد، براي ‌ارتقاء و تجهيز اداره مالكيت‌ صنعتي و ارتقاء كيفي آن در قانون بودجه سالانه اختصاص مي‌يابد.

پس از تأييد اداره مالكيت صنعتي‌، بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران مكلف است ارز مورد نياز صاحبان ايراني حقوق مالكيت صنعتي را جهت ثبت بين‌المللي اين حقوق برابر تعرفه‌هاي مذكور در كنوانسيونها و مقررات بين‌المللي با نرخ رسمي تأمين نمايد.

ماده64 ـ آئين‌نامه اجرائي اين قانون ظرف يك سال از تاريخ تصويب‌، توسط سازمان ثبت اسناد و املاك كشور تهيه و به‌تصويب رئيس قوه قضائيه مي‌رسد. در آئين‌نامه مذكور به‌ويژه بايد تعرفه هزينه‌هاي مربوط به اظهارنامه‌هاي ثبت اختراعات و طرحهاي صنعتي‌، ثبت علائم و علائم جمعي و تمديد ثبت آنها و جرائم تأخير در تمديد با رعايت اين قانون و مفاد كنوانسيونهاي مربوط كه جمهوري اسلامي ايران عضويت در آنها را پذيرفته است‌، تعيين شود و درصورت لزوم هر سه سال يك بار قابل تجديد نظر مي‌باشد.

ماده65 ـ اختراعات و علائم تجارتي كه قبلاً برابر مقررات سابق ثبت شده‌ است، معتبر بوده و مورد حمايت اين قانون قرار مي‌گيرد. در اين صورت :

الف ـ درمورد اختراعات بايد هزينه‌هاي سالانه مقرر در اين قانون‌، براي مدت باقيمانده پرداخت شود.

ب ـ علائم بايد درموعد مقرر در همان قانون تمديد شده و پس از تمديد براساس طبقه‌بندي بين‌المللي مجدداً طبقه‌بندي شود.

ماده 66 ـ از تاريخ لازم‌الاجراء شدن اين قانون، قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1/4/1310و اصلاحات بعدي آن و آئين‌نامه‌هاي مربوط به آن ملغي مي‌شود.

قانون فوق مشتمل بر شصت و شش ماده در جلسه مورخ هفتم آبان‌ماه يكهزار و سيصد و هشتاد و شش كميسيون قضائي و حقوقي مجلس شوراي اسلامي طبق اصل هشتاد و پنجم (85) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران تصويب گرديد و پس از موافقت مجلـس با اجراء آزمايشي آن به مدت پنج‌ سـال در تـاريخ 23/11/1386 به تأييد شوراي نگهبان رسيد.

قانون ترجمه و تكثير كتب و نشريات و آثار صوتي

ماده 1 - حق تكثير يا تجديد چاپ و بهره برداري و نشر و پخش هر ترجمه اي با مترجم يا وارث قانوني اواست. مدت استفاده از اين حقوق كه بوراثت منتقل ميشود از تاريخ مرگ مترجم سي سال است. حقوق مذكور دراين ماده قابل انتقال بغير است و انتقال گيرنده از نظر استفاده از اين حقوق قائم مقام انتقال دهنده براي استفاده از بقيه مدت از اين حق خواهد بود. ذكر نام مترجم درتمام موارد استفاده الزامي است.

 ماده 2 -تكثير كتب و نشريات بهمان زبان و شكلي كه چاپ شده بقصد فروش يا بهره برداري مادي از طريق چاپ افست يا عكسبرداري يا طرق مشابه بدون اجازه صاحب حق ممنوع است.

 ماده 3 -نسخه برداري يا ضبط يا تكثير آثار صوتي كه برروي صفحه يا نوار يا هر وسيله ديگر ضبط شده است بدون اجازه صاحبان حق يا توليد كنندگان انحصاري يا قائم مقام قانوني آنان براي فروش ممنوع است. حكم مذكور دراين ماده شامل نسخه برداري يا ضبط يا تكثير از برنامه هاي راديوتلويزيون يا هرگونه پخش ديگر نيز خواهد بود.

 ماده 4-صفحات يا نوارهاي موسيقي و صوتي درصورتي حمايت ميشود كه درروي هرنسخه يا جلد آن علامت بين المللي پ لاتين درداخل دايره و تاريخ انتشار و نام و نشاني توليد كننده و نماينده انحصاري و علامت تجاري ذكر شده باشد.

 ماده 5 -تكثير و نسخه برداري از كتب و نشريات و آثار صوتي موضوع مواد دو وسه اين قانون بمنظور اسفاده دركارهاي مربوط بآموزش يا تحقيقات علمي مجاز خواهد بود مشروط بر اينكه جنبه انتفاعي نداشته باشد و اجازه نسخه برداري از آنها قبلا" بتصويب وزارت فرهنگ و هنر رسيده باشد.

تبصره – نسخه برداري از كتب و نشريات و آثار صوتي موضوع مواد دو و سه اين قانون درصورتيكه براي استفاده شخصي و خصوصي باشد بلامانع است.

 ماده 6 -درمورد تكثير كتب و نشريات و آثار صوتي حمايتهاي مذكور دراين قانون بشرط وجود عهد نامه يا معامله متقابل نسبت به اتباع ساير كشورها نيز جاري است.

 ماده 7 -اشخاصي كه عالما" و عامدا" مرتكب يكي ز اعمال زير شوند علاوه بر تاديه خسارات شاكي خصوصي به حبس جنحه اي از سه ماه تا يكسال محكوم خواهند شد:

1. كساني كه خلاف مقررات مواد يك و دو و سه اين قانون عمل كنند.

2. كساني كه اشياء مذكور درماده 3 را كه بطور غير مجاز درخارج تهيه شده بكشور وارد يا صادر كنند.

  ماده 8-هرگاه متخلف از اين قانون شخص حقوقي باشد علاوه بر تعقيب جزائي شخص حقيقي مسئول كه جرم ناشي از تصميم او باشد خسارات شاكي خصوصي از اموال شخص حقوقي جبران خواهد شد.

درصورتيكه اموال شخص حقوقي بتنهائي تكافونكند مابه التفاوت از اموال شخص حقيقي مسئول جبران ميشود.

 ماده 9-مراجع قضائي مكلفند ضمن رسيدگي بشكايت شاكي خصوصي بتقاضاي او نسبت بجلوگيري از نشر و پخش و عرضه كتب و نشريات و آثار صوتي موضوع شكايت و ضبط آن تصميم مقتضي اتخاذ كنند.

 ماده 10-احكام مذكور دراين قانون موقعي جاري است كه آثار موضوع اين قانون مشمول حمايتهاي مذكور درقانون حمايت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان نباشد درغير اينصورت مقررات قانون مزبور نسبت بآثار موضوع اين قانون ملاك خواهد بود.

 ماده 11-مقررات اين قانون درهيچ مورد حقوق اشخاص مذكور درقانون حمايت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان را نفي نمي كند و محدود نميسازد.

 ماده 12-تعقيب بزه هاي مذكور دراين قانون منوط بشكايت شاكي خصوصي است و با گذشت او تعقيب يا اجراي حكم موقوف ميشود.

قانون فوق مشتمل بر دوازده ماده و يك تبصره پس از تصويب مجلس سنا درتـــــــاريخ روز دوشنبه 26 /9/1352 درجلسه روز پنجشنبه ششم ديماه يكهزارو سيصدو پنجاه و دو شمسي بتصويب مجلس شوراي ملي رسيد.

رئيس مجلس شوراي ملي – عبدالله رياضي

قانون احترام به آزاديهاي مشروع و حفظ حقوق شهروندي و بخشنامه حقوق شهروندی

قانون احترام به آزاديهاي مشروع و حفظ حقوق شهروندي
ماده واحده - از تاريخ تصويب اين قانون، كليه محاكم عمومي، انقلاب و نظامي دادسراها و ضابطان قوه قضائيه مكلفند در انجام وظايف قانوني خويش موارد ذيل را به دقت رعايت و اجراء كنند. متخلفين به مجازات مندرج در قوانين موضوعه محكوم خواهند شد:
1 - كشف و تعقيب جرايم و اجراي تحقيقات و صدور قرارهاي تامين و بازداشت موقت مي بايد مبتني بر رعايت قوانين و با حكم و دستور قضايي مشخص و شفاف صورت گيرد و از اعمال هرگونه سلايق شخصي و سوء استفاده از قدرت و يا اعمال هرگونه خشونت و يا بازداشت هاي اضافي و بدون ضرورت اجتناب شود.
2 - محكوميت ها بايد بر طبق ترتيبات قانوني و منحصر به مباشر، شريك و معاون جرم باشد و تا جرم در دادگاه صالح اثبات نشود و راي مستدل و مستند به مواد قانوني و يا منابع فقهي معتبر (در صورت نبودن قانون) قطعي نگرديده اصل بر برائت متهم بوده و هر كس حق دارد در پناه قانون از امنيت لازم برخوردار باشد.
3 - محاكم و دادسراها مكلفند حق دفاع متهمان و مشتكي عنهم را رعايت كرده و فرصت استفاده از وكيل و كارشناس را براي آنان فراهم آورند.
4 - با دادخواهان و اشخاص در مظان اتهام و مرتكبان جرايم و مطلعان از وقايع و كلا در اجراي وظايف محوله و برخورد با مردم، لازم است اخلاق و موازين اسلامي كاملا مراعات گردد.
5 - اصل منع دستگيري و بازداشت افراد ايجاب مي نمايد كه در موارد ضروري نيز به حكم و ترتيبي باشد كه در قانون معين گرديده است و ظرف مهلت مقرره پرونده به مراجع صالح قضايي ارسال شود و خانواده دستگيرشدگان در جريان قرار گيرند.
6 - در جريان دستگيري و بازجويي يا استطلاع و تحقيق، از ايذاي افراد نظير بستن چشم و ساير اعضاء، تحقير و استخفاف به آنان، اجتناب گردد.
7 - بازجويان و ماموران تحقيق از پوشاندن صورت و يا نشستن پشت سر متهم يا بردن آنان به اماكن نامعلوم و كلا اقدام هاي خلاف قانون خودداري ورزند.
8 - بازرسي ها و معاينات محلي، جهت دستگيري متهمان فراري يا كشف آلات و ادوات جرم براساس مقررات قانوني و بدون مزاحمت و در كمال احتياط انجام شود و از تعرض نسبت به اسناد و مدارك و اشيايي كه ارتباطي به جرم نداشته و يا به متهم تعلق ندارد و افشاي مضمون نامه ها و نوشته ها و عكس هاي فاميلي و فيلم هاي خانوادگي و ضبط بي مورد آنها خودداري گردد.
9 - هرگونه شكنجه متهم به منظور اخذ اقرار و يا اجبار او به امور ديگر ممنوع بوده و اقرارهاي اخذ شده بدينوسيله حجيت شرعي و قانوني نخواهد داشت.
10 - تحقيقات و بازجويي ها، بايد مبتني بر اصول و شيوه هاي علمي قانوني و آموزش هاي قبلي و نظارت لازم صورت گيرد و با كساني كه ترتيبات و مقررات را ناديده گرفته و در اجراي وظايف خود به روش هاي خلاف آن متوسل شده اند، براساس قانون برخورد جدي صورت گيرد.
11 - پرسش ها بايد، مفيد و روشن و مرتبط با اتهام يا اتهامات انتسابي باشد و از كنجكاوي در اسرار شخصي و خانوادگي و سوال از گناهان گذشته افراد و پرداختن به موضوعات غيرموثر در پرونده مورد بررسي احتراز گردد.
12 - پاسخ ها به همان كيفيت اظهارشده و بدون تغيير و تبديل نوشته شود و براي اظهاركننده خوانده شود و افراد باسواد در صورت تمايل، خودشان مطالب خود را بنويسند تا شبهه تحريف يا القاء ايجاد نگردد.
13 - محاكم و دادسراها بر بازداشتگاههاي نيروهاي ضابط يا دستگاههايي كه به موجب قوانين خاص وظايف آنان را انجام مي دهند و نحوه رفتار ماموران و متصديان مربوط با متهمان، نظارت جدي كنند و مجريان صحيح مقررات را مورد تقدير و تشويق قرار دهند و با متخلفان برخورد قانوني شود.
14 - از دخل و تصـرف ناروا در اموال و اشياي ضبطي و توقيفي متهمان، اجتناب نموده و در اولين فرصت ممكن يا ضمن صدور حكم يا قرار در محاكم و دادسراها نسبت به اموال و اشياء تعيين تكليف گردد و مادام كه نسبت به آنها اتخاذ تصميم قضايي نگرديده است در حفظ و مراقبت از آنها اهتمام لازم معمول گرديده و در هيچ موردي نبايد از آنها استفاده شخصي و اداري به عمل آيد.
15 - رئيس قوه قضائيه موظف است هياتي را به منظور نظارت و حسن اجراي موارد فوق تعيين كند. كليه دستگاههايي كه به نحوي در ارتباط با اين موارد قرار دارند موظفند با اين هيات همكاري لازم را معمول دارند. آن هيات وظيفه دارد در صورت مشاهده تخلف از قوانين، علاوه بر مساعي در اصلاح روشها و انطباق آنها با مقررات، با متخلفان نيز از طريق مراجع صالح برخورد جدي نموده و نتيجه اقدامات خود را به رئيس قوه قضائيه گزارش نمايد.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه علني روز سه شنبه مورخ پانزدهم ارديبهشت ماه يكهزار و سيصد و هشتاد و سه مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 16/2/1383 به تاييد شوراي نگهبان رسيده است. رئيس مجلس شوراي اسلامي - مهدي كروبي

 


 

بخشنامه حقوق شهروندی

 

 از آنجا كه حفظ كرامت و ارزش والاي انساني و احترام به آزاديهاي مشروع و حقوق شهروندي و رعايت اصول و ارزشهاي اسلامي در گرو اقدامات صحيح و عادلانه مسئولان قضائي، انتظامي و اطلاعاتي كشور مي باشد، توجه كليّه قضات شريف ضابطين، بازجويان و ناظران زندانها و بازداشتگاههاي سراسر كشور را به نكات ذيل جلب مي نمايم.

1- كشف و تعقيب جرائم و اجراي تحقيقات و صدور قرارهاي تأمين و بازداشت موقت مي بايد مبتني بر رعايت قوانين و باحكم و دستور قضائي مشخص و شفاف صورت گيرد و از اعمال هرگونه سلايق شخصي و سوء استفاده از قدرت و يا اعمال هرگونه خشونت غيرقانوني و يا بازداشتهاي اضافي و بدون ضرورت اجتناب شود.

2- محكوميت ها بايد بر طبق ترتيبات قانوني و منحصر به مباشر، شريك و معاون جرم باشد و تا جرم در دادگاه صالح اثبات نشود و رأي مستدل و مستند به مواد قانوني و يا منابع فقهي معتبر قطعي نگرديده اصل بر برائت متهم بوده و هركس حق دارد در پناه قانون از امنيت لازم برخوردار باشد.

3- محاكم و دادسراها حق دفاع را از متهمين و مشتكي عليهم سلب نكنند و فرصت استفاده از وكيل و كارشناس را براي آنان همواره فراهم نمايند.

4- با دادخواهان و اشخاص در مظان اتهام و مرتكبان جرائم و مطّلعان از وقايع و كلاً در اجراي وظايف محوله و برخورد با مردم لازم است اخلاق و موازين اسلامي كاملاً مراعات گردد.

5- اصل منع دستگيري و بازداشت افراد ايجاب مي نمايد كه در موارد ضروري نيز به حكم و ترتيبي باشد كه در قانون معين گرديده است و ظرف مهلت مقرر، پرونده به مراجع صالح قضائي ارسال شود و حتي الامكان خانواده دستگيرشدگان در جريان قرار گيرند.

6- در جريان دستگيري و بازجوئي يا استطلاع و تحقيق از ايذاي افراد نظير بستن چشم و ساير اعضاء، تحقير و استخفاف به آنان، اجتناب گردد.

7- بازجويان و مأموران تحقيق از پوشاندن صورت و يا نشستن پشت سر متهم يا بردن آنان به اماكن نامعلوم و كلا ً اقدامهاي خلاف متعارف، خودداري ورزند و بجاي آن از شيوه هاي علمي و فنّي تحقيق و بازجوئي و تكنيكهاي مدرن استفاده شود.

8- بازرسيها و معاينات محلّي، جهت دستگيري متهمان فراري يا كشف آلات و ادوات جرم براساس مقررات قانوني و بدون مزاحمت و در كمال احتياط انجام شود و از تعرض نسبت به اسناد و مدارك و اشيائي كه ارتباطي به جرم نداشته يا به متهم تعلق ندارد و افشاي مضمون نامه ها و نوشته ها و عكسهاي فاميلي و فيلمهاي خانوادگي و ضبط بي مورد آنها خودداري گردد.

9- هرگونه شكنجه متهم به منظور اخذ قرار و يا اجبار او به امور ديگر ممنوع بوده و اقرارهاي اخذ شده بدينوسيله حجيّت شرعي و قانوني نخواهد داشت.

10- تحقيقات و بازجوئيها، بايد مبتني بر اصول و شيوه هاي علمي و آموزشهاي قبلي و نظارت لازم صورت گيرد و با كساني كه ترتيبات و مقررات را ناديده گرفته و در اجراي وظايف خود به روشهاي خلاف آن متوسل شده اند، براساس قانون برخورد جدي صورت گيرد.

11- پرسشها بايد، مفيد و روشن و مرتبط با اتهام يا اتهامات انتسابي باشد و از كنجكاوي در اسرار شخصي و خانوادگي و سئوال از گناهان گذشته افراد و پرداختن به موضوعات غير مؤثر درپرونده مورد بررسي احتراز گردد.

12- پاسخها به همان كيفيت اظهار شده و بدون تغيير و تبديل نوشته شود و براي اظهاركننده خوانده شود و افراد با سواد در صورت تمايل، خودشان، مطالب خود را بنويسند تا شبهة تحريف يا القاء ايجاد نگردد.

13- محاكم و دادگستريها بر بازداشتگاههاي نيروهاي ضابط يا دستگاههايي كه به موجب قوانين خاص وظايف آنان را انجام مي دهند و نحوه رفتار مأمورين و متصديان مربوط با متهمان، نظارت جدي كنند و مجريان صحيح مقررات را مورد تقدير و تشويق قرار دهند و با متخلّفان برخورد قانوني شود.

14- از دخل و تصرف ناروا در اموال و اشياي ضبطي و توقيفي متهمان، اجتناب و در اولين فرصت ممكن يا ضمن صدور حكم با قرار در محاكم و دادسراها نسبت به اموال و اشياء تعيين تكليف گردد و مادام كه نسبت به آنها اتخاذ تصميم قضائي نگرديده است در حفظ و مراقبت از آنها اهتمام لازم معمول و در هيچ موردي نبايد از آنها استفاده شخصي و اداري به عمل آيد.

15- با هيأتي كه براي نظارت بر اجراي اين موارد تعيين شده اند، همكاريهاي لازم معمول شود.

 آن هيأت وظيفه دارد در صورت مشاهده تخلف از قوانين، علاوه بر مساعي در اصلاح روشها و انطباق آنها با مقررات، با متخلفان نيز از طريق مراجع صالح برخورد جدي و نتيجه اقدام خود را به اين جانب گزارش نمايد.

 شماره :716/83/1 مورخ20/1/83

 سيد محمود هاشمي شاهرودي

 رئيس قوه قضائيه

 

آيين نامه اجرايي قانون حمايت از حقوق پديدآورندگان نرم افزارهاي

 آيين نامه اجرايي قانون حمايت از حقوق پديدآورندگان نرم افزارهاي

رايانه اي

مصوب 1384 هیات وزیران

 ثبت نرم افزار 

 بخش اول: تعاريف مربوط به ثبت نرم افزار

 ماده 1- در اين آيين نامه منظور از كلمه "قانون"، قانون حمايت از حقوق پديدآورندگان نرم افزارهاي رايانه اي (مصوب 4/10/1379) ميباشد.

 ماده 2- نرم افزار عبارتست از مجموعه برنامه هاي رايانه اي، رويه ها، دستورالعملها و مستندات مربوط به آنها و نيز اطلاعات مربوط به عمليات يك سيستم رايانه اي كه داراي كاربري مشخص بوده و بر روي يكي از حاملهاي رايانه اي ضبط شده باشد.

تبصره 1- آثار و محصولات نرم افزاري نوشتاري، صوتي و تصويري كه با كمك نرم افزار پردازش شده و به صورت يك پديده مستقل تهيه و ارائه شود نيز مشمول قانون و اين آيين نامه خواهد بود.

تبصره 2- خلق عمليات نرم افزاري در ذهن يا بيان مخلوق ذهني بدون اينكه برنامه هاي رايانه اي و مستندات و دستورالعملهاي آن تدوين شده باشد، نرم افزار محسوب نميشود و براي خالق آن حقوقي ايجاد نمينمايد.

ماده 3- پديدآورنده نرم افزار شخص يا اشخاصي هستند كه براساس دانش و ابتكار خود كليه مراحل مربوط اعم از تحليل، طراحي، ساخت و پياده سازي نرم افزار را انجام داده و كليه نظامهاي نرم افزاري را در ايجاد و توسعه آن لحاظ كنند.

 ماده 4- حقوق معنوي موضوع قانون بدون اينكه منحصر به اين تعبير باشد عبارت است از حق انتساب نرم افزار به پديدآورنده آن و محدود به زمان و مكان نيست و غيرقابل انتقال است.

ماده 5- حقوق مادي موضوع قانون بدون اينكه منحصر به مصاديق زير باشد عبارت از حق استفاده شخصي، حق نشر، حق عرضه، حق اجراء، حق تكثير و هرگونه بهرهبرداري اقتصادي است و قابل نقل و انتقال ميباشد.

ماده 6- نشر عبارت است از قراردادن نرم افزار در معرض استفاده عموم اعم از اينكه بر روي يكي از حاملهاي رايانه اي، تكثير شده يا به منظور فوق در محيطهاي رايانه اي قابل استفاده براي ديگران قرار داده شود.

ماده 7- عرضه عبارت است از ارائه نرم افزار براي استفاده شخص يا اشخاص معين ديگر در زمان يا مكان محدود و براي بهره برداري مشخص

 ماده 8- اجراء عبارت است از استفاده عملي و كاربردي از نرم افزار در محيطهاي رايانه اي

 بخش دوم: حقوق پديدآورنده

 ماده 9- حقوق مادي و معنوي نرم افزار به پديدآورنده تعلق دارد. پديدآورنده نرم افزار ميتواند استفاده از تمام يا قسمتي از حقوق مادي موضوع قانون را براي مدت 30 سال يا كمتر با قيد شرط يا بدون شرط به اشخاص ديگر منتقل كند. اشخاصي كه به ترتيب فوق اجازه نشر يا عرضه نرم افزاري را كه ديگري پديد آورده است به دست آورده اند مكلفند نام پديدآورنده را نيز در نسخ عرضه شده ذكر نمايند مگر اينكه با پديدآورنده به گونه اي ديگر توافق شده باشد.

ماده 10- نرم افزار ممكن است به سفارش شخصي حقيقي يا حقوقي پديد آمده باشد. حقوق مادي نرم افزارهايي كه مطابق ماده (6) قانون پديد ميآيد به مدت مقرر در ماده (1) قانون (30 سال) متعلق به سفارشدهنده است، مگر اينكه براي مدت كمتر يا ترتيب محدودتري توافق شده باشد ولي حقوق معنوي نرم افزارهاي موضوع اين ماده متعلق به پديدآورنده است.

 ماده 11- هرگاه اشخاص متعدد در پديد آوردن نرم افزار مشاركت داشته باشند، چنانچه سهم مشاركت هر يك در پديد آوردن نرم افزار مشخص باشد، حقوق مادي حاصل از آن به نسبت مشاركت به هر يك متعلق ميگيرد، در صورتي كه كار يكايك آنان جدا و متمايز نباشد اثر مشترك ناميده ميشود و حقوق ناشي از آن حق مشاع پديدآورندگان است.

تبصره- هر يك از شركا به تنهايي يا همه آنها به اتفاق ميتوانند در مورد نقض حقوق موضوع قانون به محكمه مراجعه نمايند.

 ماده 12- استفاده از نرم افزارهاي ديگر براي ايجاد نرم افزارهاي سازگار و مكمل كه قابليتها و ظرفيتها يا كاربري جديد ايجاد كند بلامانع است و نقض حقوق پديدآورنده نرم افزارهاي ديگر محسوب نميشود مشروط بر اينكه پديدآورنده نرم افزار سازگار و مكمل با رضايت كتبي پديدآورندگان نرم افزارهايي كه براي نخستين بار در ايران توليد و توزيع شده است را گرفته باشد.

 ماده 13- حقوق مادي و معنوي نرم افزارهاي جديد كه به واسطه نرم افزارهاي ديگر پديد ميآيد متعلق به پديدآورنده نرم افزار جديد است.

 ماده 14- جوائزي كه در مسابقات به نرم افزار مورد حمايت قانون داده ميشود متعلق به پديدآورنده آن است.

ماده 15- اشخاصي كه نرم افزاري را با تغييراتي كه عرفاً نتوان آن را يك نرم افزار جديد به حساب آورد، به نام خود ثبت، تكثير، منتشر، عرضه و يا بهره برداري نمايند، حقوق پديدآورنده نرم افزار ياد شده را نقض كرده اند.

ماده 16- اشخاصي كه از نام، عنوان و نشان ويژهاي كه معرف نرم افزار خاصي است براي نام، عنوان و نشان نرم افزار خود بدون اخذ مجوز دارنده و يا نماينده حقوق مادي و معنوي نرم افزار سابق استفاده نمايند، ناقض حقوق پديدآورنده محسوب ميشوند.

 (توضيح: ماده 17 متن ابلاغيه حذف و مقرر شد از سوي آقاي دكتر سپهري راد و وزارت ارشاد و سازمان مديريت موضوع بررسي و متن جديد جايگزين گردد كه علاوه بر عدم مغايرت قانوني حقوق پديدآورنده نيز حفظ شود.)

ماده 17- اشخاصي كه با علم و اطلاع از عدم رعايت حقوق پديدآورنده، نرم افزاري را كه بدون اجازه پديدآورنده منتشر يا عرضه شده است تهيه و مورد بهره برداري قرار دهند، ناقض حقوق پديدآورنده محسوب ميگردند.

ماده 18- حق تكثير تمام يا بخشي از نرم افزار بر روي حاملهاي رايانه اي متعلق به پديدآورنده است و ساير اشخاص حتي اگر قصد نشر يا عرضه يا بهره برداري نداشته باشند مجاز به تكثير نيستند.

ماده 19- خريد و بكارگيري نرم افزارهاي كپي غيرمجاز توسط دستگاههاي دولتي و ديگر دستگاهها و واحدها و سازمانهاي تابعه آنها كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است ممنوع ميباشد.

ذيحسابان دستگاههاي ياد شده مجاز به پرداخت هزينه خريد نرم افزارهاي كپي غيرمجاز نيستند.

بخش سوم: اختراع نرم افزار

 ماده 20- به منظور صدور تأييديه فني براي نرم افزارهايي كه پديدآورنده، مدعي اختراع آن است، در اجراي ماده (10) قانون، كميته اي با تركيب مقرر در ماده مذكور زير نظر شوراي عالي انفورماتيك تشكيل ميشود. اعضاي اين كميته به مدت سه سال منصوب ميشوند و انتصاب مجدد آنان نيز بلامانع است. دستورالعمل مربوط به نحوه تشكيل جلسات و اتخاذ تصميم در كميته مذكور به تصويب شوراي عالي انفورماتيك خواهد رسيد.

 ماده 21- در صورتي كه متقاضي، مدعي اختراع بودن نرم افزار باشد ابتدا با مراجعه به اداره مالكيت صنعتي، اظهارنامه مربوط را اخذ و تكميل و همراه با مدارك و مستندات به اين اداره تسليم و رسيد دريافت مينمايد.

اداره مالكيت صنعتي موظف است پس از انجام تشريفات قانوني يك نسخه از اظهارنامه به همراه مدارك و مستندات را به دبيرخانه شوراي عالي انفورماتيك ارسال نمايد. دبيرخانه مزبور موضوع را در كميته حق اختراع مطرح و در صورت تأييد يا عدم تأييد فني اختراع، مراتب را به اداره مالكيت صنعتي اعلام تا مرجع مذكور براساس ترتيبات و تشريفات مقرر در قانون ثبت علائم و اختراعات و آييننامه هاي مربوط مبادرت به صدور ورقه اختراع نمايد.

ماده 22- حقوق دارنده ورقه ثبت اختراع نرم افزار همان است كه در قانون ثبت علائم و اختراعات و اصلاحات بعدي آن مشخص شده است.

تبصره- استفاده از حقوق مذكور در قانون ثبت علائم و اختراعات مانع از برخورداري پديدآورنده نرم افزار از حقوق موضوع اين قانون و مقررات اين آيين نامه نخواهد بود.

بخش چهارم: چگونگي صدور گواهي ثبت

ماده 23- دبيرخانه با همكاري وزارت، فرمهاي لازم براي تكميل توسط متقاضي ثبت نرم افزار را تهيه تا از طريق دبيرخانه در اختيار متقاضي قرار گيرد.

ماده 24- متقاضي ثبت نرم افزار پس از تكميل فرمها، دو نسخه از نرم افزار را به دبيرخانه تحويل داده و رسيد دريافت ميدارد. علاوه بر آن متقاضي بايد به ازاي هر نرم افزار مبلغ يكصدهزار (000/100) ريال براي ثبت و يكصدهزار (000/100) ريال براي تأييد فني به حساب خزانه واريز و رسيد آن را نيز همراه تقاضاي خود تحويل دهد.

ماده 25- شورا پيش از تأييد فني، بايد با ارسال يك نسخه از نرم افزار و به وزارت، عدم مخالفت نرم افزار را با اخلاق اسلامي و عفت عمومي و سلامت شخصيت كودكان و نوجوانان استعلام كند. وزارت موظف است ظرف دو هفته نظر خود را به شورا اعلام كند. دبيرخانه شوراي عالي انفورماتيك مراتب تأييد يا عدم تأييد فني را به اداره مالكيت صنعتي اعلام و از آن طريق به متقاضي ابلاغ خواهد شد.

تبصره- چنانچه وزارت ظرف مدت دو هفته پاسخ استعلام شورا را ندهد، نرم افزار از نظر اخلاق اسلامي، عفت عمومي و سلامت شخصيت كودكان و نوجوانان مورد تأييد تلقي خواهد شد.

ماده 26- شورا پس از دريافت تأييديه وزارت موظف است حداكثر ظرف سه (3) ماده نسبت به بررسي فني نرم افزار اقدام و نظر خود را به وزارت اعلام نمايد.

ماده 27- وزارت موظف است در صورت دريافت تأييديه فني حداكثر ظرف يك هفته گواهي ثبت نرم افزار را صادر و به متقاضي بدهد.

ماده 28- چنانچه پديدآورنده مدعي باشد كه نرم افزار وي اختراع است، همزمان با ارائه نسخ نرم افزار به شورا، نسخه اي از نرم افزار را مطابق با رويه هاي ثبت اسناد و املاك كشور به آن سازمان نيز تحويل و رسيد دريافت دارد.

ماده 29- چنانچه پديدآورنده، مدعي اختراع نرم افزار باشد، پس از طي مراحل مذكور در ماده (21)، نرم افزار در كميته حق اختراع مذكور در ماده (10) قانون مورد بررسي قرار گرفته و مراتب تأييد يا عدم تأييد در فرم مربوط درج ميگردد.

ابلاغ تأييد يا عدم تأييد اختراع توسط دبيرخانه شوراي عالي انفورماتيك كشور به اداره مالكيت صنعتي و از آن طريق به متقاضي صورت ميگيرد.

 ماده 30- شوراي عالي انفورماتيك و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلفند از نسخ نرم افزارهايي كه جهت تأييد و ثبت در اختيار آنها قرار ميگيرد به نحوي محافظت نمايند كه مندرجات آن جز با رضايت پديدآورنده در دسترس ساير اشخاص قرار نگيرد. اشخاصي كه در دبيرخانه و وزارت مذكور متهم به اهمال و سوءاستفاده باشند، با شكايت پديدآورنده به عنوان ناقض حقوق وي تحت تعقيب قرار خواهند گرفت. به علاوه تخلف اين قبيل اشخاص حسب مورد در هياتهاي رسيدگي به تخلفات اداري يا هياتهاي انضباطي مشابه رسيدگي و مجازات اداري مقرر نيز در مورد آنان اعمال خواهد شد.

تبصره- در موارد اختراع، موضوع تابع قوانين و مقررات مربوط خواهد بود.

ماده 31- قبول تقاضاي ثبت اختراع و نيز ثبت نرم افزار، مانع اعتراض و ادعاي حق از ناحيه اشخاص ديگر نخواهد بود و افراد ذيحق ميتوانند به مراجع صالحه قضائي مراجعه نمايند.

ماده 32- چنانچه متقاضي ثبت نرم افزار نسبت به تصميم شوراي عالي انفورماتيك و يا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اعتراض داشته باشد حسب مورد ميتواند در شوراي ياد شده و يا كميته اي كه توسط وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي تعيين ميشود تقاضاي تجديدنظر و رسيدگي مجدد نمايد

 

قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348

قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
فصل یکم- تعاریف
ماده 1- از نظر این قانون به مولف و مصنف و هنرمند «پدید آورنده» و به آنچه از راه دانش یا هنر و یا ابتکار آنان پدید می اید بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و یا ظهور و یا ایجاد ان به کار رفته «اثر» اطلاق می شود.
ماده 2- اثر های مورد حمایت این قانون به شرح زیر است:
1-کتاب و رساله و جزوه و نمیشنامه و هر نوشته دیگر علم یو فنی و ادبی و هرنی.
2-شعر و ترانه و سرود و تصنیف که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
3-اثر سمعی و بصری به منظور اجرا در صحنه های نمایش یا پرده سینما یا پخش از رادیو یا تلویزیون که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
4-اثر موسیقی که به هر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
5-نقاشی و تصویر و طرح و نقش و نقشه جغرافیایی ابتکاری و نوشته ها و خط های تزئینی و هر گوهه اثر تزئینی و اثر تجسمی که به هرطریق و روش به صورت ساده یا ترکیبی به وجود آمده باشد.
6-هر گونه پیکره (مجسمه).
7-اثر معماری از قبیل طرح و نقشه ساختمان.
8-اثر عکاسی که با روش ابتکاری و ابداع پدید آمده باشد.
9-اثر ابتکاری مربوط به هنرهای دستی یا صنعتی و نقشه قالی و گلیم.
10-اثر ابتکاری که بر پایه فرهنگ عامه (فولکلور) یا میراث فرهنگی و هنر ملی پدید آمده بادش.
11-اثر فنی که جنبه ابداع و ابتکار داشته باشد
12-هر گونه اثر مبتکرانه دیگر که از ترکیب چند اثر از اثرهای نامبرده در این فصل پدید آمده باشد.
فصل دوم – حوق پدید آورنده
ماده 3- حقوق پدید آورنده شامل حق انحصاری نشر و پخش و عرصه و اجرای اثر و حقوق بهره برداری مادی و معنوی از نام و اثر اوست.
ماده 4- حقوق معنوی پدید آورنده محدود به زمان و مکان نیست و غیر قبال انتقال است.
ماده 5- پدید آورنده اثر های مورد حمایت این قانون می تواند استفاده از حقوق مادی خود را در کلیه موارد از جمله موارد زیر به غیر واگذار کند:
1-تهیه فیلم های سینمایی و تلویزیونی و مانند آن.
2-نمایش صحنه ای مانند تئاتر و باله و نمایش های دیگر.
3-ضبط تصویری یا صوتی اثر بر روی صحنه یا نوار یا هر وسیله دیگر.
4-پخش از رادیو و تلویزیون و وسایل دیگر.
5-ترجمه و نشر و تکثیر و عرضه اثر از راه چاپ و نقاشی و عکاسی و گراور و کلیشه و قالب ریزی و مانند آن.
6-استفاده از اثر در کارهای علمی و ادبی و صنعی و هنری و تبلیغاتی.
7-به کار بردن اثر در فراهم کردن یا پدید آوردن اثر های دیگری که در ماده دوم این قانون درج شده است.
ماده 6- اثری که با همکاری دو یا چند پدید آورنده به وجود آمده باشد و کار یکایک آنان جدا و متمایز نباشد اثر مشترک نامیده می شود و حقوق ناشی از آن حق مشاع پدید آورندگان است.
ماده 7- نقل از اثرهایی که انتشار یافته است و استناد به آنها به مقاصد ادبی و علمی و فنی و آموزشی و تربیتی و به صورت انتقاد و تقریظ با ذکر ماخذ در حدود متعارف مجاز است.
تبصره- ذکر ماخذ در مورد جزوه هایی که برای تدریس در موسسات آموزشی توسط معلمان آنها تهیه و تکثیر می شود الزامی نیست مشروط بر این که جنبه انتفاعی نداشته باشد.
ماده 8- کتابخانه های عمومی و موسسات جمع اوری نشریات و موسسات علمی و آموزشی که به صورت غیر انتفاعی اداره می شوند می توانند طبق آیین نامه ای که به تصویب هیات وزیران خواهد رید از اثر های مورد حمایت این قانون از راه عکسبرداری یا طرق مشابه آن به میزان مورد نیاز و متناسب با فعالیت خود نسخه برداری کنند.
ماده 9- وزارت اطلاعات1 می تواند آثاری را که قبل از تصویب این قانن پخش کرده و یا انتشار داده است پس از تصویب این قانون نیز کماکان مورد استفاده قرار دهد.
ماده 10- وزارت آموزش و پرورش می تواند کتاب های درسی را که قبل از تصویب این قانون به موجب قانون کتاب های درسی چاپ و منتشر کرده است کماکان مورد استفاده قرار دهد.
ماده 11- نسخه برداری از اثرهای مورد حمایت این قانون، مذکور در بند 1 از ماده 2 و ضبط برنامه های رادیویی و تلویزیونی فقط در صورتی که برای استفاده شخصی و غیر انتفاعی باشد مجاز است.
 
فصل سوم- مدت حمایت از حق پدید آورنده و حمایت های قانونی دیگر
ماده 12- مدت استفاده از حقوق مادی پدید آورنده موضوع این قانون که به موجب وصایت یا وراثت منتقل می شود از تاریخ مرگ پدید آورنده سی سال است و اگر وارثی وجود نداشته باشد یا بر اثر وصایت به کسی منتقل نشده باشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار وزارت فرهنگ و هنر قرار خواهد گرفت.
تبصره – مدت حمایت اثر مشترک موضوع ماده 6 این قانون سی سال بعد از فوت آخرین پدید آورنده خواهد بود.
ماده 13- حقوق مادی اثرهایی که در نتیجه سفارش پدید می آید تا سی سال از تاریخ پدید آمدن اثر متعلق به سفارش دهنده است مگر آن که برای مدت کمتر یا ترتیب محدود تری توافق شده باشد.
تبصره – پاداش و جایز نقدی و امتیازاتی که در مسابقات علمی و هنری و ادبی طبق شرایط مسابقه به اثار مورد حمایت این قانون موضوع این ماده تعلق می گیرد متعلق به پدید آورنده خواهد بود.
ماده 14- انتقال گیرنده حق پدید آورنده می تواند تا سی سال پس از واگذاری از این حق استفاده کند مگر این که برای مدت کمتر توافق شده باشد.
ماده 15- در مورد مواد 13 و 14 پس از انقضای مدت های مندرج در آن مواد استفاده از حق مذکور در صورت حیات پدید آورنده متعلق به خود او و در غیر این صورت تابع ترتیب مقرر در ماده 12 خواهد بود.
ماده 16- در موارد زیر حقوق مادی پدید اورنده از تاریخ نشر یا عرضه به مدت سی سال مورد حمایت این قانون خواهد بود:
1-اثر های سینمایی یا عکاسی.
2-هرگاه اثر متعلق به شخص حقوقی باشد یا حق استفاده از آن به شخص حقوقی واگذار شده باشد.
ماده 17- نام و عنوان و نشان ویژه ای که معرف اثر است از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود و هیچکس نمی تواند آنها را برای اثر دیگری از همان نوع یا مانند آن به ترتیبی که القا شبهه کند به کار برد.
ماده 18- انتقال گیرنده و ناشر و کسانی که طبق این قانون اجازه استفاده یا استناد یا اقتباس از اثری را به منظور انتفاع دارند باید نام پدید آورنده را با عنوان و نشانه ویژه معرف اثر همراه اثر یا روی نسخه اصلی یا نسخه های چاپی یا تکثیر شده به روش معمول و متداول اعلام و درج نمایند مگر این که پدید اورنده به ترتیب دیگر موافقت کرده باشد.
ماده 19- هر گونه تغییر یا تحریف در اثرهای مورد حمایت این قانون و نشر آن بدون اجازه پدید آورنده ممنوع است.
ماده 20- چاپخانه ها و بنگاه های ضبط صوت و کارگاه ها و اشخاصی که به چاپ یا نشر یا پخش و یا ضبط و یا تکثیر اثرهای مورد حمایت این قانون می پردازند باید شماره دفعات چاپ و تعداد نسخه کتاب یا ضبط یا تکثیر یا پخش یا انتشار و شماره مسلسل روی صفحه موسیقی و صدا را بر تمام نسخه هایی که پخش می شود یا ذکر تاریخ و نام چاپخانه یا بنگاه و کارگاه مربوط به حسب مورد درج نمایند.
ماده 21- پدید آورندگان می توانند اثر و نام وعنوان و نشانه ویژه اثرخود را در مراکزی که وزارت فرهنگ و هنر با تعیین نوع آثار آگهی می نماید به ثبت برسانند.
ایین نامه چگونگی و ترتیب انجام یافت تشریفات ثبت وهمچنین مرجع پذیرفتن درخواست ثبت به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده 22- حقوق مادی پدید آورنده موقعی از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود که اثر برای نخستین بار درایران چاپ یا نشر یا اجرا شده باشد و قبلاً درهیچ کشوری چاپ یا نشر یا پخش و یا اجرا نشده باشد.
تخلفات و مجازات ها
ماده 23- هرکس تمام یا قسمتی از اثر دیگری را که مورد حمایت این قانون است به نام خود یا به نام پدید آورنده بدون اجازه او یا عامداً به شخص دیگری غیر از پدید آورنده نشر یا پخش یا عرضه کند به حبس تادیبی از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
ماده 24- هرکس بدون اجازه ترجمه دیگری را به نام خود یا دیگری چاپ و پخش و نشرکند به حبس تادیبی ازسه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
ماده 25- متخلفین ازمواد 17-18-19-20 این قانون به حبس تادیبی ازسه ماه تا یک سال محکوم خواهند شد.
ماده 26- نسبت به متخلفان ازمواد 17-18-19-20 این قانون درمواردی که به سبب سپری شدن مدت حق پدید آورنده استفاده از اثر با رعایت مقررات این قانون برای همگان آزاد است وزرات فرهنگ و هنر عنوان شاکی خصوصی را خواهد داشت.
ماده 27- شاکی خصوصی می تواند از دادگاه صادر کننده حکم نهایی درخواست کند که مفاد حکم دریکی از روزنامه ها به انتخاب وهزینه او آگهی شود.
ماده 28- هرگاه تخلف ازاین قانون شخص حقوقی باشد علاوه برتعقیب جزایی شخص حقیقی مسئول که جرم ناشی ازتصمیم او باشد خسارت شاکی خصوصی از اموال شخص حقوقی جبران خواهد شد و در صورتی که اموال شخص حقوقی به تنهایی تکافو نکند ما به التفاوت ازاموال مرتکب جرم جبران می شود.
ماده 29- مراجع قضایی می توانند ضمن رسیدگی به شکایت شاکی خصوصی نسبت به جلوگیری از نشر وپخش و عرضه آثار مورد شکایت و ضبط آن دستور لازم به ضابطین دادگستری بدهند.
ماده 30- اثرهایی که پیش از تصویب این قانون پدید آمده از حمایت این قانون برخوردار است .
اشخاصی که بدون اجازه از اثرهای دیگران تا تاریخ تصویب این قانون استفاده یا بهره برداری کرده اند حق نشر یا اجرا یا پخش یا تکثیر یا ارائه مجدد یا فروش آن آثار را ندارند مگر با اجازه پدید آورنده یا قائم مقام او با رعایت این قانون . متخلفین ازحکم این ماده و همچنین کسانی که برای فرار از کیفر به تاریخ مقدم بر تصویب این قانون اثر را به چاپ رسانند یا ضبط یا تکثیر یا از آن بهره برداری کنند به کیفر مقرر در ماده 23 محکوم خواهند شد.
دعاوی و شکایاتی که قبل ازتصویب این قانون در مراجع قضایی مطرح گردیده وبه اعتبار خود باقی است .
ماده 31- تعقیب بزه های مذکور در این قانون با شکایت شاکی خصوصی شروع و با گذشت او موقوف می شود.
ماد 32- مواد 245و 246 و 247و248 قانون مجازات عمومی ملغی است
ماده 33- آیین نامه های اجرایی این قانون از طرف وزارت فرهنگ وهنر و وزارت دادگستری و وزارت اطلاعات تهیه و به تصویب هیات وزیرات خواهد رسید.
قانون فوق مشتمل برسی و سه ماده و سه تبصره پس از تصویب مجلس سنا درتاریخ روز دوشنبه سوم آذرماده 1348 درجلسه روز پنجشنبه یازدهم دی ماه یکهزار و سیصد و چهل و هشت شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.توجه: بر اساس اصلاح سال 1389 مدت استفاده از حقوق مادی پدیدآورنده به 50 سال افزایش یافته و اگر وارثی وجود نداشته یا بر اثر وصایت به کسی منتقل نشده باشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار حاکم اسلامی (ولی فقیه) قرار می گیرد.

 مصوب 1348

قانون جرائم رایانه ای

قانون جرائم رایانه ای

قانون جرایم رایانه‌ای كه در جلسه علنی روز سه‌شنبه مورخ پنجم خرداد ماه یكهزار و سیصد و هشتاد و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 20/3/1388 به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره 16306/121مورخ 3/4/1388 مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، به پیوست جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.                         رئیس جمهور ـ محمود احمدی‌نژاد


قانون جرائم رایانه ای


بخش یكم ـ جرائم و مجازاتها
فصل یكم ـ جرائم علیه محرمانگی داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی
مبحث یكم ـ دسترسی غیرمجاز
ماده1ـ هركس به طور غیرمجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی كه به‌وسیله تدابیر امنیتی حفاظت‌شده‌است دسترسی یابد، به حبس از نود و یك روز تا یك‌سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
مبحث دوم ـ شنود غیرمجاز
ماده2ـ هر كس به طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه‌‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الكترومغناطیسی یا نوری را شنود كند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.

مبحث سوم ـ جاسوسی رایانه‌ای
ماده3ـ هر كس به طور غیرمجاز نسبت به داده‌های سری درحال انتقال یا ذخیره‌شده در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتكب اعمال زیر شود، به مجازاتهای مقرر محكوم خواهدشد:
الف) دسترسی به داده‌های مذكور یا تحصیل آنها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، به حبس از یك تا سه سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا شصت میلیون (60.000.000) ریال یا هر دو مجازات.
ب) در دسترس قراردادن داده‌های مذكور برای اشخاص فاقد صلاحیت، به حبس از دو تا ده سال.
ج) افشاء یا در دسترس قرار دادن داده‌های مذكور برای دولت، سازمان، شركت یا گروه بیگانه یا عاملان آنها، به حبس از پنج تا پانزده سال.
تبصره1ـ داده‌های سری داده‌هایی است كه افشای آنها به امنیت كشور یا منافع ملی لطمه می‌زند.
تبصره2ـ آئین‌نامه نحوه تعیین و تشخیص داده‌های سری و نحوه طبقه‌بندی و حفاظت آنها ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط وزارت اطلاعات با همكاری وزارتخانه‌های دادگستری، كشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهدرسید.
ماده4ـ هركس به قصد دسترسی به داده‌های سری موضوع ماده (3) این قانون، تدابیر امنیتی سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی را نقض كند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده5 ـ چنانچه مأموران دولتی كه مسؤول حفظ داده‌های سری مقرر در ماده (3) این قانون یا سامانه‌های مربوط هستند و به آنها آموزش لازم داده شده است یا داده‌ها یا سامانه‌های مذكور در اختیار آنها قرار گرفته است بر اثر بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به داده‌ها، حاملهای داده یا سامانه‌های مذكور شوند، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات و انفصال از خدمت از شش ماه تا دو سال محكوم خواهندشد.
فصل دوم ـ جرائم علیه صحت و تمامیت داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی
مبحث یكم ـ جعل رایانه‌ای
ماده6 ـ هر كس به طور غیرمجاز مرتكب اعمال زیر شود، جاعل محسوب و به حبس از یك تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد:
الف) تغییر یا ایجاد داده‌های قابل استناد یا ایجاد یا واردكردن متقلبانة داده به آنها.
ب) تغییر داده‌ها یا علائم موجود در كارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا تراشه‌ها یا ایجاد یا وارد كردن متقلبانة داده‌ها یا علائم به آنها.
ماده7ـ هركس با علم به مجعول بودن داده‌ها یا كارتها یا تراشه‌ها از آنها استفاده كند، به مجازات مندرج در ماده فوق محكوم خواهدشد.
مبحث دوم ـ تخریب و اخلال در داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی
ماده8 ـ هركس به طور غیرمجاز داده‌های دیگری را از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده حذف یا تخریب یا مختل یا غیرقابل پردازش كند به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده9ـ هر كس به طور غیرمجاز با اعمالی از قبیل واردكردن، انتقال دادن، پخش، حذف كردن، متوقف كردن، دستكاری یا تخریب داده‌ها یا امواج الكترومغناطیسی یا نوری، سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی دیگری را از كار بیندازد یا كاركرد آنها را مختل كند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده10ـ هركس به طور غیرمجاز با اعمالی از قبیل مخفی كردن داده‌ها، تغییر گذر واژه یا رمزنگاری داده‌ها مانع دسترسی اشخاص مجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی شود، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ماده11ـ هركس به قصد خطر انداختن امنیت، آسایش و امنیت عمومی اعمال مذكور در مواد (8)، (9) و (10) این قانون را علیه سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی كه برای ارائه خدمات ضروری عمومی به كار می‌روند، از قبیل خدمات درمانی، آب، برق، گاز، مخابرات، حمل و نقل و بانكداری مرتكب شود، به حبس از سه تا ده سال محكوم خواهدشد.
فصل سوم ـ سرقت و كلاهبرداری مرتبط با رایانه
ماده12ـ هركس به طور غیرمجاز داده‌های متعلق به دیگری را برباید، چنانچه عین داده‌ها در اختیار صاحب آن باشد، به جرای نقدی از یك میلیون (1.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال و در غیر این صورت به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ماده13ـ هركس به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتكاب اعمالی از قبیل وارد كردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف كردن داده‌ها یا مختل كردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل كند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یك تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
فصل چهارم ـ جرائم علیه عفت و اخلاق عمومی
ماده14ـ هركس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله كند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری كند، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
تبصره1ـ ارتكاب اعمال فوق درخصوص محتویات مبتذل موجب محكومیت به حداقل یكی از مجازاتهای فوق می‌شود.
محتویات و آثار مبتذل به آثاری اطلاق می‌گردد كه دارای صحنه و صور قبیحه باشد.
تبصره2ـ هرگاه محتویات مستهجن به كمتر از ده نفر ارسال شود، مرتكب به یك میلیون (1.000.000) ریال تا پنج میلیون (5.000.000) ریال جزای نقدی محكوم خواهد شد.
تبصره3ـ چنانچه مرتكب اعمال مذكور در این ماده را حرفة خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتكب شود چنانچه مفسد فی‌الارض شناخته نشود، به حداكثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محكوم خواهد شد.
تبصره4ـ محتویات مستهجن به تصویر، صوت یا متن واقعی یا غیر واقعی یا متنی اطلاق می‌شود كه بیانگر برهنگی كامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است.
ماده15ـ هركس از طریق سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده مرتكب اعمال زیر شود، به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:
الف) چنانچه به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن، آنها را تحریك، ترغیب، تهدید یا تطمیع كند یا فریب دهد یا شیوه دستیابی به آنها را تسهیل نموده یا آموزش دهد، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ارتكاب این اعمال در خصوص محتویات مبتذل موجب جزای نقدی از دو میلیون (2.000.000) ریال تا پنج میلیون (5.000.000) ریال است.
ب) چنانچه افراد را به ارتكاب جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان یا خودكشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت‌آمیز تحریك یا ترغیب یا تهدید یا دعوت كرده یا فریب دهد یا شیوه ارتكاب یا استعمال آنها را تسهیل كند یا آموزش دهد، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم می‌شود.
تبصره ـ مفاد این ماده و ماده (14) شامل آن دسته از محتویاتی نخواهد شد كه برای مقاصد علمی یا هر مصلحت عقلایی دیگر تهیه یا تولید یا نگهداری یا ارائه یا توزیع یا انتشار یا معامله می‌شود.
فصل پنجم ـ هتك حیثیت و نشر اكاذیب
ماده16ـ هركس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف كند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر كند، به نحوی كه عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتكب به حداكثر هر دو مجازات مقرر محكوم خواهد شد.
ماده17ـ هر كس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر كند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی كه منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
ماده18ـ هر كس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی اكاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینكه از طریق یادشده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امكان)، به حبس از نود و یك روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.
فصل ششم ـ مسؤولیت كیفری اشخاص
ماده19ـ در موارد زیر، چنانچه جرائم رایانه‌ای به نام شخص حقوقی و در راستای منافع آن ارتكاب یابد، شخص حقوقی دارای مسؤولیت كیفری خواهدبود:
الف) هرگاه مدیر شخص حقوقی مرتكب جرم رایانه‌ای شود.
ب) هرگاه مدیر شخص حقوقی دستور ارتكاب جرم رایانه‌ای را صادر كند و جرم به وقوع بپیوندد.
ج) هرگاه یكی از كارمندان شخص حقوقی با اطلاع مدیر یا در اثر عدم نظارت وی مرتكب جرم رایانه‌ای شود.
د) هرگاه تمام یا قسمتی از فعالیت شخص حقوقی به ارتكاب جرم رایانه‌ای اختصاص یافته‌باشد.
تبصره1ـ منظور از مدیر كسی است كه اختیار نمایندگی یا تصمیم‌گیری یا نظارت بر شخص حقوقی را دارد.
تبصره2ـ مسؤولیت كیفری شخص حقوقی مانع مجازات مرتكب نخواهدبود و در صورت نبود شرایط صدر ماده و عدم انتساب جرم به شخص خصوصی فقط شخص حقیقی مسؤول خواهدبود.
ماده20ـ اشخاص حقوقی موضوع ماده فوق، با توجه به شرایط و اوضاع و احوال جرم ارتكابی، میزان درآمد و نتایج حاصله از ارتكاب جرم، علاوه بر سه تا شش برابر حداكثر جزای نقدی جرم ارتكابی، به ترتیب ذیل محكوم خواهند شد:
الف) چنانچه حداكثر مجازات حبس آن جرم تا پنج سال حبس باشد، تعطیلی موقت شخص حقوقی از یك تا نُه ماه و در صورت تكرار جرم تعطیلی موقت شخص حقوقی از یك تا پنج سال.
ب) چنانچه حداكثر مجازات حبس آن جرم بیش از پنج سال حبش باشد، تعطیلی موقت شخص حقوقی از یك تا سه سال و در صورت تكرار جرم، شخص حقوقی منحل خواهد شد.
تبصره ـ مدیر شخص حقوقی كه طبق بند « ب» این ماده منحل می‌شود، تا سه سال حق تأسیس یا نمایندگی یا تصمیم‌گیری یا نظارت بر شخص حقوقی دیگر را نخواهد داشت.
ماده21ـ ارائه‌دهندگان خدمات دسترسی موظفند طبق ضوابط فنی و فهرست مقرر از سوی كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق موضوع ماده ذیل محتوای مجرمانه كه در چهارچوب قانون تنظیم شده است اعم از محتوای ناشی از جرائم رایانه‌ای و محتوایی كه برای ارتكاب جرائم رایانه‌ای به كار می‌رود را پالایش (فیلتر) كنند. در صورتی كه عمداً از پالایش (فیلتر) محتوای مجرمانه خودداری كنند، منحل خواهند شد و چنانچه از روی بی‌احتیاطی و بی مبالاتی زمینة دسترسی به محتوای غیر قانونی را فراهم آورند، در مرتبة نخسـت به جزای نقـدی از بیسـت میلیـون (20.000.000) ریـال تا یكصـد میلیـون (100.000.000) ریال و در مرتبة دوم به جزای نقدی از یكصد میلیون (100.000.000) ریال تا یك میلیارد (1.000.000.000) ریال و در مرتبة سوم به یك تا سه سال تعطیلی موقت محكوم خواهند شد.
تبصره1ـ چنانچه محتوای مجرمانه به كارنماهای (وب سایتهای) مؤسسات عمومی شامل نهادهای زیر نظر ولی‌فقیه و قوای سه‌گانة مقننه، مجریه و قضائیه و مؤسسات عمومی غیردولتی موضوع قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی مصوب 19/4/1373 و الحاقات بعدی آن یا به احزاب، جمعیتها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیتهای دینی شناخته‌شده یا به سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی حاضر در ایران كه امكان احراز هویت و ارتباط با آنها وجود دارد تعلق داشته باشد، با دستور مقام قضائی رسیدگی كننده به پرونده و رفع اثر فوری محتوای مجرمانه از سوی دارندگان، تارنما (وب سایت) مزبور تا صدور حكم نهایی پالایش (فیلتر) نخواهد شد.
تبصره2ـ پالایش (فیلتر) محتوای مجرمانه موضوع شكایت خصوصی با دستور مقام‌قضائی رسیدگی‌كننده به پرونده انجام خواهد گرفت.
ماده22ـ قوة قضاییه موظف است ظرف یك ماه از تاریخ تصویب این قانون كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را در محل دادستای كل كشور تشكیل دهد. وزیر یا نمایندة وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، اطلاعات، دادگستری، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاداسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس سازمان صدا و سیما و فرمانده نیروی انتظامی، یك نفر خبره در فناوری اطلاعات و ارتباطات به انتخاب كمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و یك نفر از نمایندگان عضو كمیسیون قضائی و حقوقی به انتخاب كمیسیون قضائی و حقوقی و تأیید مجلس شورای اسلامی اعضای كارگروه (كمیته) را تشكیل خواهند داد. ریاست كارگروه (كمیته) به عهدة دادستان كل كشور خواهد بود.
تبصره1ـ جلسات كارگروه (كمیته) حداقل هر پانزده روز یك بار و با حضور هفت نفر عضو رسمیت می‌یابد و تصمیمات كارگروه (كمیته) با اكثریت نسبی حاضران معتبر خواهد بود.
تبصره2ـ كارگروه (كمیته) موظف است به شكایات راجع به مصادیق پالایش (فیلتر) شده رسیدگی و نسبت به آنها تصمیم‌گیری كند.
تبصره3ـ كارگروه (كمیته) موظف است هر شش ماه گزارشی در خصوص روند پالایش (فیلتر) محتوای مجرمانه را به رؤسای قوای سه‌گانه و شورای عالی امنیت ملی تقدیم كند.
ماده23ـ ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی موظفند به محض دریافت دستور كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق مذكور در مادة فوق یا مقام قضائی رسیدگی‌كننده به پرونده مبنی بر وجود محتوای مجرمانه در سامانه‌های رایانه‌ای خود از ادامة دسترسی به آن ممانعت به عمل آورند. چنانچه عمداً از اجرای دستور كارگروه (كمیته) یا مقام قضائی خودداری كنند، منحل خواهند شد. در غیر این صورت، چنانچه در اثر بی احتیاطی و بی‌مبالاتی زمینة دسترسی به محتـوای مجرمـانه مزبور را فراهم كنند، در مرتبة نخسـت به جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریـال و در مرتبـة دوم به یكصـد میلیـون (100.000.000) ریال تـا یك میلیـارد (1.000.000.000) ریال و در مرتبة سوم به یك تا سه سال تعطیلی موقت محكوم خواهندشد.
تبصره ـ ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی موظفند به محض آگاهی از وجود محتوای مجرمانه مراتب را به كارگروه (كمیته) تعیین مصادیق اطلاع دهند.
ماده24ـ هركس بدون مجوز قانونی از پهنای باند بین‌المللی برای برقراری ارتباطات مخابراتی مبتنی بر پروتكل اینترنتی از خارج ایران به داخل یا برعكس استفاده كند، به حبس از یك تا سه سال یا جزای نقدی از یكصد میلیون (100.000.000) ریال تا یك میلیارد (1.000.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
فصل هفتم ـ سایر جرائم
ماده25ـ هر شخصی كه مرتكب اعمال زیر شود، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد:
الف) تولید یا انتشار یا توزیع و در دسترس قرار دادن یا معاملة داده‌ها یا نرم‌افزارها یا هر نوع ابزار الكترونیكی كه صرفاً به منظور ارتكاب جرائم رایانه‌ای به كار می‌رود.
ب) فروش یا انتشار یا در دسترس قراردادن گذر واژه یا هر داده‌ای كه امكان دسترسی غیرمجاز به داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی متعلق به دیگری را بدون رضایت او فراهم می‌كند.
ج) انتشار یا در دسترس قراردادن محتویات آموزش دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه‌ای و تخریب و اخلال در داده‌ها یا سیستم‌های رایانه‌ای و مخابراتی.
تبصره ـ چنانچه مرتكب، اعمال یادشده را حرفه خود قرار داده باشد، به حداكثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محكوم خواهد شد.
فصل هشتم ـ تشدید مجازاتها
ماده26ـ در موارد زیر، حسب مورد مرتكب به بیش از دو سوم حداكثر یك یا دو مجازات مقرر محكوم خواهد شد:
الف) هر یك از كارمندان و كاركنان اداره‌ها و سازمانها یا شوراها و یا شهرداریها و موسسه‌ها و شركتهای دولتی و یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلابی و بنیادها و مؤسسه‌هایی كه زیر نظر ولی‌فقیه اداره می‌شوند و دیوان محاسبات و مؤسسه‌هایی كه با كمك مستمر دولت اداره می‌شوند و یا دارندگان پایه قضائی و به طور كلی اعضاء و كاركنان قوای سه‌گانه و همچنین نیروهای مسلح و مأموران به خدمت عمومی اعم از رسمی و غیررسمی به مناسبت انجام وظیفه مرتكب جرم رایانه‌ای شده باشند.
ب) متصدی یا متصرف قانونی شبكه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی كه به مناسبت شغل خود مرتكب جرم رایانه‌ای شده باشد.
ج) داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، متعلق به دولت یا نهادها و مراكز ارائه‌دهنده خدمات عمومی باشد.
د) جرم به صورت سازمان یافته ارتكاب یافته باشد.
ه‍( جرم در سطح گسترد‌ه‌ای ارتكاب یافته باشد.
ماده27‌ـ در صورت تكرار جرم برای بیش از دو بار دادگاه می‌تواند مرتكب را از خدمات الكترونیكی عمومی از قبیل اشتراك اینترنت، تلفن همراه، اخذ نام دامنة مرتبه بالای كشوری و بانكداری الكترونیكی محروم كند:
الف) چنانچه مجازات حبس آن جرم نودویك روز تا دو سال حبس باشد، محرومیت از یك ماه تا یك سال.
ب) چنانچه مجازات حبس آن جرم دو تا پنج سال حبس باشد، محرومیت از یك تا سه سال.
ج) چنانچه مجازات حبس آن جرم بیش از پنج سال حبس باشد، محرومیت از سه تا پنج سال.
بخش دوم ـ آئین‌دادرسی
فصل یكم ـ صلاحیت
ماده28ـ علاوه بر موارد پیش‌بینی شده در دیگر قوانین، دادگاههای ایران در موارد زیر نیز صالح به رسیدگی خواهند بود:
الف) داده‌های مجرمانه یا داده‌هایی كه برای ارتكاب جرم به كار رفته است به هر نحو در سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی یا حاملهای دادة موجود در قلمرو حاكمیت زمینی، دریایی و هوایی جمهوری اسلامی ایران ذخیره شده باشد.
ب) جرم از طریق تارنماهای (وب‌سایتهای) دارای دامنه مرتبه بالای كد كشوری ایران ارتكاب یافته باشد.
ج) جرم توسط هر ایرانی یا غیرایرانی در خارج از ایران علیه سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی و تارنماهای (وب‌سایتهای) مورد استفاده یا تحت كنترل قوای سه‌گانه یا نهاد رهبری یا نمایندگی‌های رسمی دولت یا هر نهاد یا مؤسسه‌ای كه خدمات عمومی ارائه می‌دهد یا علیه تارنماهای (وب‌سایتهای) دارای دامنة مرتبه بالای كدكشوری ایران در سطح گسترده ارتكاب یافته باشد.
د) جرائم رایانه‌ای متضمن سوءاستفاده از اشخاص كمتر از هجده سال، اعم از آنكه مرتكب یا بزه‌دیده ایرانی یا غیرایرانی باشد.
ماده29ـ چنانچه جرم رایانه‌ای در محلی كشف یا گزارش شود، ولی محل وقوع آن معلوم نباشد، دادسرای محل كشف مكلف است تحقیقات مقدماتی را انجام دهد. چنانچه محل وقوع جرم مشخص نشود، دادسرا پس از اتمام تحقیقات مبادرت به صدور قرار می‌كند و دادگاه مربوط نیز رأی مقتضی را صادر خواهد كرد.
ماده30ـ قوه قضائیه موظف است به تناسب ضرورت شعبه یا شعبی از دادسراها، دادگاههای عمومی و انقلاب، نظامی و تجدیدنظر را برای رسیدگی به جرائم رایانه‌ای اختصاص دهد.
تبصره ـ قضات دادسراها و دادگاه‌های مذكور از میان قضاتی كه آشنایی لازم به‌امور رایانه دارند انتخاب خواهند شد.
ماده31 ـ در صورت بروز اختلاف در صلاحیت، حل اختلاف مطابق مقررات قانون آئین‌دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی خواهدبود.
فصل دوم ـ جمع‌آوری ادله الكترونیكی
مبحث اول ـ نگهداری داده‌ها
ماده32ـ ارائه‌دهندگان خدمات دسترسی موظفند داده‌های ترافیك را حداقل تا شش ماه پس از ایجاد و اطلاعات كاربران را حداقل تا شش ماه پس از خاتمه اشتراك نگهداری كنند.
تبصره1ـ داده ترافیك هرگونه داده‌ای است كه سامانه‌های رایانه‌ای در زنجیره ارتباطات رایانه‌ای و مخابراتی تولید می‌كنند تا امكان ردیابی آنها از مبدأ تا مقصد وجود داشته باشد. این داده‌ها شامل اطلاعاتی از قبیل مبدأ، مسیر، تاریخ، زمان، مدت و حجم ارتباط و نوع خدمات مربوطه می‌شود.
تبصره2ـ اطلاعات كاربر هرگونه اطلاعات راجع به كاربر خدمات دسترسی از قبیل نوع خدمات، امكانات فنی مورد استفاده و مدت زمان آن، هویت، آدرس جغرافیایی یا پستی یا پروتكل اینترنتی (IP)، شماره تلفن و سایر مشخصات فردی اوست.
ماده33ـ ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی داخلی موظفند اطلاعات كاربران خود را حداقل تا شش ماه پس از خاتمه اشتراك و محتوای ذخیره شده و داده ترافیك حاصل از تغییرات ایجاد شده را حداقل تا پانزده روز نگهداری كنند.
مبحث دوم ـ حفظ فوری داده‌های رایانه‌ای ذخیره شده
ماده34ـ هرگاه حفظ داده‌های رایانه‌ای ذخیره شده برای تحقیق یا دادرسی لازم باشد، مقام قضائی می‌تواند دستور حفاظت از آنها را برای اشخاصی كه به نحوی تحت تصرف یا كنترل دارند صادر كند. در شرایط فوری، نظیر خطر آسیب‌دیدن یا تغییر یا از بین رفتن داده‌ها، ضابطان قضائی می‌توانند رأساً دستور حفاظت را صادر كنند و مراتب را حداكثر تا 24 ساعت به اطلاع مقام قضائی برسانند. چنانچه هر یك از كاركنان دولت یا ضابطان قضائی یا سایر اشخاص از اجرای این دستور خودداری یا داده‌های حفاظت شده را افشاء كنند یا اشخاصی كه داده‌های مزبور به آنها مربوط می‌شود را از مفاد دستور صادره آگاه كنند، ضابطان قضائی و كاركنان دولت به مجازات امتناع از دستور مقام قضائی و سایر اشخاص به حبس از نودویك روز تا شش ماه یا جزای نقدی از پنج‌میلیون (5.000.000) ریال تا ده‌میلیون (10.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهند شد.
تبصره1‌ـ حفظ داده‌ها به منزله ارائه یا افشاء آنها نبوده و مستلزم رعایت مقررات مربوط است.
تبصره2ـ مدت زمان حفاظت از داده‌ها حداكثر سه ماه است و در صورت لزوم با دستور مقام قضائی قابل تمدید است.
مبحث سوم ـ ارائه داده‌ها
ماده35ـ مقام قضائی می‌تواند دستور ارائه داده‌های حفاظت‌شده مذكور در مواد (32)، (33) و (34) فوق را به اشخاص یادشده بدهد تا در اختیار ضابطان قرارگیرد. مستنكف از اجراء این دستور به مجازات مقرر در ماده (34) این قانون محكوم خواهد شد.
مبحث چهارم ـ تفتیش و توقیف داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی
ماده36ـ تفتیش و توقیف داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی به موجب دستور قضائی و در مواردی به عمل می‌آید كه ظن قوی به كشف جرم یا شناسایی متهم یا ادله جرم وجود داشته باشد.
ماده37ـ تفتیش و توقیف داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی در حضور متصرفان قانونی یا اشخاصی كه به نحوی آنها را تحت كنترل قانونی دارند، نظیر متصدیان سامانه‌ها انجام خواهد شد. در غیر این صورت، قاضی با ذكر دلایل دستور تفتیش و توقیف بدون حضور اشخاص مذكور را صادر خواهد كرد.
ماده38ـ دستور تفتیش و توقیف باید شامل اطلاعاتی باشد كه به اجراء صحیح آن كمك میكند، از جمله اجراء دستور در محل یا خارج از آن، مشخصات مكان و محدوده تفتیش و توقیف، نوع و میزان داده‌های مورد نظر، نوع و تعداد سخت افزارها و نرم‌افزارها، نحوه دستیابی به داده‌های رمزنگاری یا حذف شده و زمان تقریبی انجام تفتیش و توقیف.
ماده39ـ تفتیش داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی شامل اقدامات ذیل می‌شود:
الف) دسترسی به تمام یا بخشی از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی.
ب) دسترسی به حامل‌های داده از قبیل دیسكت‌ها یا لوحهای فشرده یا كارتهای حافظه.
ج) دستیابی به داده‌های حذف یا رمزنگاری شده.
ماده40 ـ در توقیف داده‌ها، با رعایت تناسب، نوع، اهمیت و نقش آنها در ارتكاب جرم، به روش‌هایی از قبیل چاپ داده‌ها، كپی‌برداری یا تصویربرداری از تمام یا بخشی از داده‌ها، غیر‌قابل دسترس كردن داده‌ها با روش‌هایی از قبیل تغییر گذرواژه یا رمزنگاری و ضبط حاملهای داده عمل می‌شود.
ماده41 ـ در هریك از موارد زیر سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی توقیف خواهد شد:
الف) داده‌های ذخیره شده به سهولت در دسترس نبوده یا حجم زیادی داشته باشد،
ب) تفتیش و تجزیه و تحلیل داده‌ها بدون سامانه سخت افزاری امكان پذیر نباشد،
ج) متصرف قانونی سامانه رضایت داده شده،
د) تصویربرداری ( كپی‌برداری ) از داده‌ها به لحاظ فنی امكان‌پذیر نباشد،
هـ) تفتیش در محل باعث آسیب‌داده‌ها شود،
ماده42 ـ توقیف سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی متناسب با نوع و اهمیت و نقش آنها در ارتكاب جرم با روش‌هایی از تغییر گذرواژه به منظور عدم دسترسی به سامانه، پلمپ سامانه در محل استقرار و ضبط سامانه صورت می‌گیرد.
ماده43 ـ چنانچه در حین اجراء دستور تفتیش و توقیف، تفتیش داده‌های مرتبط با جرم ارتكابی در سایر سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی كه تحت كنترل یا تصرف متهم قراردارد ضروری باشد، ضابطان با دستور مقام قضائی دامنه تفتیش و توقیف را به سامانه‌های مذكور گسترش داده و داده‌های مورد نظر را تفتیش یا توقیف خواهند كرد.
ماده44ـ چنانچه توقیف داده‌ها یا سانامه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی موجب ایراد لطمه جانی یا خسارت مالی شدید به اشخاص یا اخلال در ارائه خدمات عمومی شود ممنوع است.
ماده45ـ در مواردی كه اصل داده‌ها توقیف می‌شود، ذی‌نفع حق دارد پس از پرداخت هزینه از آنها كپی دریافت كند، مشروط به این كه ارائه داده‌های توقیف‌شده مجرمانه یا منافی با محرمانه بودن تحقیقات نباشد و به روند تحقیقات لطمه‌ای وارد نشود.
ماده46ـ در مواردی كه اصل داده‌ها یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی توقیف می‌شود، قاضی موظف است با لحاظ نوع و میزان داده‌ها و نوع و تعداد سخت افزار‌ها و نرم‌افزار‌های مـورد نظر و نقش آنها در جرم ارتـكابی، در مهلت متناسب و متعارف نسبت به‌ آنها تعیین تكلیف كند.
ماده 47 ـ متضرر می‌تواند در مورد عملیات و اقدامهای مأموران در توقیف داده‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی، اعتراض كتبی خود را همراه با دلایل ظرف ده روز به‌مرجع قضائی دستوردهنده تسلیم نماید. به درخواست یادشده خارج از نوبت رسیدگی گردیده و تصمیم اتخاذ شده قابل اعتراض است.
مبحث پنجم ـ شنود محتوای ارتباطات رایانه‌ای
ماده 48 ـ شنود محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی مطابق مقررات راجع به شنود مكالمات تلفنی خواهد بود.
تبصره ـ دسترسی به محتوای ارتباطات غیرعمومی ذخیره‌شده، نظیر پست الكترونیكی یا پیامك در حكم شنود و مستلزم رعایت مقررات مربوط است.
فصل سوم ـ استناد پذیری ادله الكترونیكی
ماده 49 ـ به منظور حفظ صحت و تمامیت، اعتبار و انكارناپذیری ادله الكترونیكی جمع‌آوری شده، لازم است مطابق آئین‌نامه مربوط از آنها نگهداری و مراقبت به عمل آید.
ماده50 ـ چنانچه داده‌های رایانه‌ای توسط طرف دعوا یا شخص ثالثی كه از دعوا آگاهی نداشته، ایجاد یا پردازش یا ذخیره یا منتقل شده باشد و سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی مربوط به نحوی درست عمل كند كه به صحت و تمامیت، اعتبار و انكارناپذیری داده‌ها خدشه وارد نشده باشد، قابل استناد خواهد بود.
ماده51 ـ كلیه مقررات مندرج در فصل‌های دوم و سوم این بخش، علاوه بر جرائم رایانه‌ای شامل سایر جرائمی كه ادله الكترونیكی در آنها مورد استناد قرار می‌گیرد نیز می‌شود.
بخش سوم ـ سایر مقررات
ماده52 ـ در مواردی كه سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی به عنوان وسیله ارتكاب جرم به كار رفته و در این قانون برای عمل مزبور مجازاتی پیش‌بینی نشده‌است، مطابق قوانین جزائی مربوط عمل خواهد شد.
تبصره ـ در مواردی كه در بخش دوم این قانون برای رسیدگی به جرائم رایانه‌ای مقررات خاصی از جهت آئین‌دادرسی پیش‌بینی نشده است طبق مقررات قانون آئین دادرسی كیفری اقدام خواهد شد.
ماده53 ـ میزان جزا‌های نقدی این قانون بر اساس نرخ رسمی تورم حسب اعلام بانك مركزی هر سه سال یك بار با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه و تصویب هیأت وزیران قابل تغییر است.
ماده54 ـ آیین‌نامه‌‌های مربوط به جمع‌آوری و استنادپذیری ادله الكترونیكی ظـرف مدت شـش ماه از تاریخ تصویب این قـانون توسط وزارت دادگسـتری با همكاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه خواهد رسید.
ماده 55 ـ شماره مواد (1) تا (54) این قانون به عنوان مواد (729) تا (782) قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) با عنوان فصل جرائم رایانه‌ای منظور و شماره ماده (729) قانون مجازات اسلامی به شماره (783) اصلاح گردد.
ماده 56 ـ قوانین و مقررات مغایر با این قانون ملغی است.
قانون فوق مشتمل بر 56 ماده و 25 تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ پنجم خردادماه یكهزار و سیصد و هشتاد و هشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 20/3/1388 به تأیید شورای نگهبان رسید.

رئیس مجلس شورای اسلامی .علی لاریجانی

بیوگرافی

 

See my c.v. at: alijafari.andishvaran.com